به گزارش آوای ایرانیان، برخی می‌گویند که هنرمند نمی‌تواند سیاسی باشد؛ اما گویا این تنها یک شعار است و در عمل دیده می‌شود که هنرمندان وارد عرصه سیاست شده و نمایشگاهی با عنوان «آقای رئیس جمهور» را برگزار کرده‌اند.

این نمایشگاه توسط «زرتشت رحیمی» در نگارخانه طراحان آزاد، راه‌اندازی شده که آثاری از بابک کاظمی، آلفرد یعقوب‌زاده، فرشاد آل خمیس، فرید جعفری، فرزانه حسینی، علی سلطانی‌ تهرانی، فرهاد فزونی، احمد مرشدلو، فرح مهدوی، شهرام انتخابی و صالح تسبیحی در آن دیده می‌شود.

گفت‌وگوی فارس با «زرتشت رحیمی» کیوریتور این نمایشگاه پیرامون اهداف برگزاری و تحلیل آثار در ادامه می‌آید.

نمایشگاه «آقای رئیس جمهور»

* فارس: هدف از برگزاری نمایشگاه چه بوده است؟

می‌خواستیم درباره یکی از مهمترین مناصب کشور که توسط مردم انتخاب می‌شوند و هر بار با انتخاب آنها تغییرات و اتفاقاتی در کشور رخ می‌دهد، کارهای هنری ارائه دهیم.

در این رابطه به هنرمندانی مراجعه کردیم که به موضوعات سیاسی ـ اجتماعی پرداخته بودند. البته بحث انتخاب رئیس جمهور شباهتی به هنر هم دارد چون هیچ یک از این‌ها قابل پیش‌بینی نیستند و بستگی به روند اتفاقات دارد. مثلاً  وقتی یک هنرمند می‌خواهد اثری را خلق کند مراحلی را طی می‌کند تا به اثر مورد نظر برسد و گاهی این دوره دستخوش تغییرات پیرامونی قرار می‌گیرند. در این نمایشگاه سعی کردیم نگاه منصفانه و بدون غرض به رؤسای جمهور داشته باشیم.

گاهی اوقات دیده می‌شود که هنرمندان اعتقادی به سیستم انتخابات ندارند اما هنرمندانی که در این نمایشگاه شرکت کردند، به سیستم انتخابات و جمهوریت نظام اعتقاد داشته و با توجه به اینکه شخصیتشان هنری است،‌ اظهار نظر هنری کردند.

* در این نمایشگاه تابلویی با تصویری خاص از هاشمی‌رفسنجانی دیده می‌شود، توضیحی درباره این کار و انتخاب رنگ‌های خاص می‌دهید.

این اثر مربوط به «فرشاد آل خمیس» است که وی در تابلو آقای هاشمی را در حال تصمیم‌گیری و سیاست‌ورزی به تصویر کشیده است. پس زمینه این اثر از رنگ‌های گرم استفاده شده که نشان دهنده تأثیرگذاری نظر آقای هاشمی در جریانات سیاسی است.

تابلویی از اکبر هاشمی‌رفسنجانی

اسم این تابلو «تکیه بر پای چپ» است و همان طور که در تصویر دیده می‌شود آقای هاشمی درحالی که روی صندلی نشسته بر پای چپ تکیه زده است. وی فردی میانه‌رو در سیاست بوده و هنرمند در این اثر نشان داده است که اکنون آقای هاشمی در جناح سیاسی اصلاح‌طلب است.

* چند صورتک روی دیوار نمایشگاه نصب شده که یکی از صورتک‌ها شبیه احمدی‌نژاد است. در اینجا هنرمند خواسته تصویر احمدی‌نژاد را ارائه دهد؟

این اثر مربوط به «فرخ مهدوی» است که ۴ صورتک را به این نمایشگاه آورده است؛ وی با نمایش این ماسک‌ها خواسته بگوید رئیس جمهور از بین مردم انتخاب می‌شوند و فرد خارق‌العاده‌ای نیستند؛ یکی از صورتک‌ها نیز بیشتر شبیه محمود احمدی‌نژاد است.

* در اثری از «بابک کاظمی» دیده می‌شود که وی روی تعدادی آستر صندلی تصویری از احمدی‌نژاد را چاپ کرده است. درباره اینکه چرا آستر صندلی برای این کار انتخاب شده، و چرا تصویری از احمدی‌نژاد توضیح می‌دهید؟

چاپ تصویر احمدی‌نژاد؛ اثر «بابک کاظمی»

بابک کاظمی یک سری از پارچه‌های آستر صندلی پادگان را جمع‌‌آوری کرده است که سربازها روی این پارچه‌ها یادگاری نوشته‌اند. با توجه به اینکه این هنرمند دوره خدمت سربازی خود را در دوره ریاست جمهوری احمدی‌نژاد پشت سر گذاشته از تصویر احمدی‌نژاد استفاه کرده است.

کاظمی در این اثر می‌خواهد بگوید که ارتباط مستقیمی بین نیروهای پایین‌دست و نیروهای بالادست است. چرا که سربازها به دنبال ثبات و قدرت نظامی کشور هستند.

* اثر دیگری در این نمایشگاه است که پنجره را نشان می‌دهد؛ در این اثر پنجره‌ای چوبی در ۴ قطعه دیده می‌شود که پشت این پنجره علامت‌هایی که روزشمار دیده می‌شود. تحلیل شما از این اثر چیست؟

«فرزانه حسینی» این اثر را به نمایشگاه ارسال کرده، پنجره نماد امید است. هنرمند خواسته بگوید که با توجه به اینکه مردم به رئیس جمهور رأی می‌دهند، همه آنها خواسته‌های سیاسی و اجتماعی‌شان را نیز از این مقام دولت دنبال می‌کنند و می‌خواهند پیگیر آمال و آرزوهایشان باشند.

با توجه به خطوطی که در پشت این پنجره کشیده شده این هنرمند نشان داده که یکی از آمال‌، آزادی است. نظر او این بوده که رئیس جمهور پنجره‌ای به سمت آزادی باشد.

ویدئو

ویدئوی این نمایشگاه اثر «شهرام انتخابی» است. او یک هنرمند ایرانی ساکن آلمان بوده و اعتقاد دارد که هر کاری را انسان اراده کند، قدرت رسیدن به آن را دارد. در این ویدئو استعاره این است که انسان تلاش می‌کند با به دست آوردن قدرت اراده خودش را به اجرا بگذارد.

* در این نمایشگاه عکسی از بنی صدر از دریچه دوربین «آلفرد یعقو‌ب‌زاده» دیده می‌شود؛ چه تحلیلی از این اثر دارید؟

بنی‌صدر رئیس جمهور موفقی نبوده و نمی‌توانست نماد قدرت مردم باشد و به همین دلیل مردم او را کنار گذاشتند. آلفرد یعقوب‌زاده هم چرایی عزل بنی‌صدر را در یک قاب عکس به تصویر کشیده است.

تابلوهایی از بنی‌صدر و خاتمی

* «علی سلطانی‌‌تهرانی» تابلویی از خاتمی ارائه دادند؛ آیا این اثر سلطانی و انتخاب رنگ سبز نمادی از انتخابات سال ۸۸ نیست؟

سلطانی مجموعه عکسی کار کرده که از افراد عادی خواسته تا تصویر فرد مورد علاقه را روی صورت بگذارند که این فرد، عکس خاتمی را روی صورتش گذاشته است. سلطانی در این اثر خاتمی را یک روحانی دیده که نماد روشنایی، دین و مذهب است.

فکر نمی‌کنم این رنگ سبز ارتباطی با انتخابات ۸۸ داشته باشد. همه چیز در هنر استعاری است گاهی اوقات برداشت مخاطب با هنرمند متفاوت است.

* در بین آثار نمایشگاه «آقای رئیس جمهور» پرتره دختر نوجوان دیده می‌شود؛ دلیل وجود این اثر در این نمایشگاه چیست؟

این اثر مربوط به «احمد مرشدلو» است. این تابلو نماد یک دختر ایرانی است که قرار است رأی بدهد و می‌تواند با رأی خود در انتخابات تأثیرگذار باشد.

تابلو

* اثری از شما هم در این نمایشگاه دیده می‌شد؛ تصویری از دو فرد که یکی رنگ‌آمیزی شده و دیگری رنگ آمیزی نشده است. این اثر نماد چیست؟ 

من در این اثر خواستم نشان بدهم که هر فردی می‌تواند بخشی از قدرت باشد و رئیس جمهور شود. در این تابلو فردی که رئیس جمهور شده دو دست خود را به نشان پیروزی به هم گره زده و بالا گرفته،‌ اما فرد دیگری در کنار او است که این اتفاق برایش نیفتاده است.

* از آثار دیگر این نمایشگاه، پوستری از مصدق است که بر روی نقشه ایران پرتره او چاپ شده که با عنوان ساخت وطن به خود گرفته است. مصدق رئیس جمهور نبوده و چرا تصویر وی در این نمایشگاه عرضه شده است؟

این اثر مربوط به شوآتیر یک هنرمند خیابانی است او در این اثر خواسته مصدق را که فردی ملی‌گرا بوده به تصویر بکشد.

* در این نمایشگاه چرا تصویری یا نمادی از دوره ریاست جمهوری آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی و همچنین آقای روحانی دیده نمی‌شود؟

آیت‌الله خامنه‌ای اکنون رهبر هستند و احترام و جایگاه ایشان در حدی است که صلاح ندیدیم اظهار نظری درباره دوره ریاست جمهوری ایشان داشته باشیم.

درباره آقای روحانی نیز باید گفت که ما سال گذشته نیز نمایشگاهی با عنوان آقای رئیس جمهور داشتیم که هنرمندان گرایشی برای به تصویر کشیدن آقای روحانی نداشتند و خودشان اثری از وی نشان ندادند.

شاید به دلیل اینکه آقای هاشمی به آقای روحانی نزدیک است، کسی درباره آقای روحانی دیگر کاری انجام نداد. شاید هم برخی آقای روحانی را رئیس جمهور تأثیرگذاری ندیدند که راجع به وی کاری انجام ندادند.

* اثر حجمی دیگری که در این نمایشگاه توجه را جلب می‌کند، دمبل نفتی است؛ نظرتان درباره این اثر چیست؟

دمبل نمادی از ورزش و قدرت است. قدرت ایران به نوعی با نفت گره خورده است. این اثر انتقاد به اقتصاد نفتی دارد.

* در اطلاع‌رسانی‌های اولیه نام «پرستو فروهر» هنرمند ضد دین هم جزو کسانی که آثارشان به این نمایشگاه راه یافته، ثبت شده بود و حتی در پوستر این نمایشگاه اسم وی دیده می‌شد؛ اما زمانی که به نمایشگاه مراجعه کردیم، اسم این فرد ضددین از نمایشگاه حذف شده بود. علت این اتفاق چه بوده است؟

این کار به اشتباه انجام شده. در نمایشگاه قبلی طراحان آزاد، اثری از فروهر بود که به اشتباه اسم وی را در این نمایشگاه هم زده بودند.

* برخی‌ها معتقدند که «هنرمند نمی‌تواند سیاسی باشد» نگاه شما به این موضوع چگونه است؟

اتفاقاً همیشه هنرمندان در عرصه سیاست مؤثر بوده و نظر می‌دادند چون افراد متفکری هستند و نظرشان در برد اجتماعی دارد. هنرمندان در مسیر انقلاب تأثیر داشتند که می‌توان به نقاشی‌های کاظم چلیپا و حبیب‌الله صادقی اشاره کرد و حتی درباره جنگ کارهای صادق آهنگران تأثیرگذار بود. بنابر‌این می‌توان گفت که هنر آمیخته با رویدادهای کشور است.

منبع: فارس