معاون پژوهش دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه امام حسین (ع) با اشاره به اینکه اسم ابراهیم نه جزو کسانی است که امام حسین (ع) را به کوفه دعوت کردند، نه کسانی که با مسلم همراه بودند، گفت: ابراهیم مالک اشتر، رئیس قبیله نخع و فرزند مالک اشتر بود، به سبب این جایگاه خاص اگر حرکتی در جهت و یا خلاف جهت امام (ع) داشت حتما ثبت و ضبط می شد؛ چرا که او فرد ناشناسی نبود که نادیده گرفته شود.

وی در ادامه با بیان گفت و گوی ابن زیاد و ابن حر به سخنان ابن حر اشاره کرد و گفت: ابن حر در مجلس تفقد ابن زیاد به سرشناس بودن خود استناد کرده و برای اثبات عدم حضور خود در کربلا گفته است: «من فردی سرشناس هستم اگر در کربلا بودم چه با امام حسین (ع) و چه با سپاه کوفه قطعا دهن به دهن می گشت و مطرح می شد، در حالی که هیچ کس چنین چیزی نگفته.»

 رجبی دوانی با اشاره به سرشناس بودن ابراهیم مالک اشتر گفت: حرکات افراد سرشناس مطرح می شده و چنین نیست که نادیده گرفته شود؛ مثلا اگر ابراهیم بن مالک جزو مکاتبه کنندگان با امام بود اسمش قطعا ثبت می شد و یا اگر همراه مسلم بود قطعا یکی از فرماندهان مسلم می گردید؛ چون فردی بسیار شجاع و دلاور بود و با وجود او، مسلم بن عقیل پیرمردی به سن و سال مسلم بن اوسجع را فرمانده نمی کرد.

این استاد دانشگاه در ادامه افزود : اشتباهات ابراهیم به عدم همراهی با مسلم، فرستاده امام حسین (ع) و امام زمان خود ختم نشد؛ ابراهیم در ماجرای قیام مختار هم کوتاهی، و به وی خیانت کرد و در مدت چهار ماهی که مختار محاصره بود به کمک او نیامد و بدتر از آن اینکه بعد از شهادت مختار به قاتل مختار پیوست.

رجبی دوانی با بیان اینکه ابراهیم بن مالک پس از شهادت مختار جای مهلب را در سپاه مصعب بن زبیر پر کرد و سردار سپاه زبیریان شد، گفت: اگر ابراهیم بن مالک اشتر ولایتمدار بود و با انگیزه قصاص قاتلان امام حسین (ع) به مختار و قیام او پیوسته بود، حتی اگر به سبب عذری نمی توانست خود را به مختار برساند، توقع می رفت به عنوان یک شیعه قدرتمند، از امام زمان خویش کسب تکلیف کند.

 وی با اشاره به اینکه ابراهیم در مسائل پیش آمده از امام سجاد (ع) کسب تکلیف نکرد، گفت: در تاریخ آمده است، وقتی نامه دعوت به همکاری عبدالملک مروان و مصعب بن زبیر به دست ابراهیم رسید، بی میل نبود که به عبدالملک مروان بپیوندد و گفت اگر عبیدالله بن زیاد و عده زیادی از بزرگان شام را نکشته بودم حتما به عبدالملک می پیوستم.

این استاد دانشگاه در ادامه افزود: در حقیقت ابراهیم بن مالک مردد بود که به عبدالملک بپیوندد و یا زبیریان، حال آن که هر دو باطل بودند.

معاون پژوهش دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه امام حسین (ع) گفت: جالب اینجاست که مصعب در نامه دعوت خطاب به ابراهیم می نویسد: «این مختار، کافر و بد دین و کذاب کشته شد؛ من دعوت می کنم به ما بپیوندی و دعوت امیرالمومنین عبدالله بن زبیر را بپذیری؛ چرا که اگر به ما بپیوندی همه مناطقی که در اختیار توست از جانب ما در اختیار تو خواهد بود.»

رجبی دوانی در پایان با بیان اینکه رویکرد و رفتار ابراهیم بن مالک جای دفاع ندارد، گفت: متاسفانه ابراهیم پسر مالک اشتر با پیوستن به  مصعب بن زبیر، در کنار باقیمانده جنایتکاران کربلا قرار گرفت؛ در حقیقت کسی که توفیق کشتن عبدالله بن زیاد را داشت در کنار شبث و برخی دیگر از قاتلان نوه پیامبر(ص) قرار گرفت.