آخرین خبر

به بهانه زادروز همایون شجریان/ مهجوریت آواز در عصر اخیر

آوای ایرانیان

نگارش: محمدرضا ممتازواحد

ممتاز
«آواز» گمشده موسیقی ایرانی است. نه این که آوازخوان نباشد، اتفاقاً هست ولی آوازها ماندگار نیستند. عدم ماندگاری آواز در دوران کنونی نیاز به آسیب شناسی جدی دارد. اجرای خوب یک اثر ارکسترال، تصنیف و ترانه البته محترم است ولی قدر مسلم جایگاه خواننده در این حالت فقط در حد یک مجری است زیرا مؤلف ِ اثر، آهنگساز است. ولی در آواز، مؤلف آوازخوان است و از این حیث آواز مرتبت والایی را در موسیقی ایرانی داراست. از بزرگان آواز ایران نظیر ادیب، بنان، قوامی و … اگر نامی به میان می آید به دلیل ماندگاری آوازهای آنان بوده است. همین هنرمندان، تصنیف و ترانه هم خوانده اند ولی آوازهای آنهاست که نامشان را در تاریخ موسیقی آوازی ثبت کرده است. این هنرمندان آواز را به شکلی می خواندند که همچون تصنیف و ترانه بر سر زبان ها می افتاد و هنوز هم پس از سالیان سال، مردم آوازهای آنان را در خاطر دارند و این به واقع، معنای هنر آوازخوانی است! «گر بود عمر به میخانه رسم بار دگر» با آواز ادیب، «گدای عشقم و سلطان حسن شاه من است» با آواز بنان، «هر شب من و دل تا سحر …» با آواز قوامی و ده ها اثر آوازی دیگر که در حافظه جمعی ثبت شده است. ولی آیا اکنون آوازهای آوازخوانان این ماندگاری را دارد؟ شاید در میان آثار آوازی بزرگان آواز ایران تمامی آوازهای آنان در اذهان باقی نمانده باشد، اما لااقل چند آواز در خاطره ها مانده است ولی در دوران کنونی و عصری که آوازخوانان اغلب جوان می باشند حتی از یک آواز ماندگار هم خبری نیست. گویا اجرای آواز در برهه اخیر فقط در حد یک رفع تکلیف و محض خالی نبودن عریضه است که مثلاً پانزده دقیقه برنامه ساز و آواز در آثار استودیویی و یا در اجرای صحنه ای گنجانده شود و گروه و خواننده نیز غرق در شادی و مسرت که هم پاسدار سنت بوده اند و هم توان اجرای ساز و آوازشان را به رخ کشیده اند. افول آواز از دهه هفتاد آغاز شد و در دهه هشتاد به اوج رسید که این مسأله بسیار تأمل برانگیز است. اکنون در بیشتر اوقات در رادیو و تلویزیون از آوازهای هنرمندان قدیمی و نهایتاً از هنرمندان دهه شصت بهره برده می شود و این یک هشدار جدی به جامعه موسیقی و خوانندگان جوان است. آسیب شناسی این موضوع آشکار خواهد ساخت که کدام یک از کم کاری ها متوجه هنرمندان و کدام قصور متوجه متولیان و مسئولان فرهنگی و هنری کشور است.

شجریان

همایون شجریان (متولد ۳۱ اردیبهشت ۱۳۵۴) هنرمندی است که حائز رویکرد و نگاهی نوین به موسیقی آوازی است. فعالیت هنری مستقلش را با شاخصی چون محمدجواد ضرابیان آغاز کرد و امضاء آثار ضرابیان بر صدایش خوش نشست. حال با در نظر گرفتن تمامی توانمندی های همایون شجریان در عرصه خوانندگی، آیا او در آواز صاحب امضاء شده است؟ از آنجا که وی از ذریه خاندانی آوازی است، انتظار این است که آوازهای او نیز مانند تصنیف ها و ترانه های زیبایش بر سر زبان ها افتد. این امر حتماً میسر خواهد شد زیرا که همایون شجریان اکنون در اوج پختگی است و اساساً هنرمندی خلاق و محقق است.

 

همایون

برچسب ها

ممکن است به این موارد نیز علاقه مند باشید:

0 دیدگاه در “به بهانه زادروز همایون شجریان/ مهجوریت آواز در عصر اخیر”

پاسخ دهید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

ویدئو

مشترک خبرنامه شوید

برای دریافت آخرین مطالب سایت در ایمیل خود عضو خبرنامه شوید