آوای ایرانیان: آلبوم «امیر بی گزند» محسن چاوشی دیروز پس از ده دقیقه از ورود به شبکه موسیقی کشور،به رباتهای تلگرامی رسید و رکورد دانلود غیرقانونی موسیقی را شکست.

سمانه فراهانی: پدر و مادرها صفحه گرامافون را روی دستگاه می گذاشتند و با خش خشی کوتاه پخش اولین نواهای ضبط شده روی صفحه آغاز می شد. صفحه ها به نوارهای کاست بدل شدند و سی دی و دی وی دی ها جای نوارها را پر کردند اما عمر این تکنولوژی هم کوتاه بود و خیلی زود فایل های صوتی در فضاهای مجازی پیشتاز شدند. حالا با کلیک کوچکی روی فایل مورد دلخواهتان ظرف چند ثانیه این موسیقی دانلود و پخش خواهد شد و شما می توانید آن را در کامپیوتر شخصی تان ذخیره کنید تا هر زمان دلتان برای شنیدن نوای دوست داشتنی تان تنگ شد با چند کلیک به آن دسترسی یابید.

فروش روزانه ۵۵ سی دی در یک فروشگاه پرمخاطب

گسترش فزاینده استفاده از فضاهای اینترنتی و فراگیر شدن ارتباطات مجازی طی سال های اخیر موجب شده بسیاری از تهیه کنندگان موسیقی نسبت به قرار گرفتن زودهنگام لینک موسیقی شان در فضای مجازی معترض باشند. اما از آن سوی ماجرا مخاطب امروزی چون گذشته حاضر به خرید آلبوم های موسیقی در قالب دی وی دی های قفل شده نیست و ترجیح می دهد فایل کم حجم موسیقی را در گوشی یا کامپیوتر و یا حتی روی فلش داشته باشد.

مدیر فروش یکی از فروشگاه های معتبر فروش آلبوم موسیقی درباره میزان فروش روزانه فروشگاه خود می گوید: «میزان فروش به روز و فصل بستگی دارد و در تعطیلات نوروز و تعطیلات پایان هفته فروش بالاتر است.»

او درباره میزان فروش در روزهای عادی و تعطیل توضیح می دهد: «روز گذشته ۵۵ سی دی فروخته شد اما پایان هفته ها همزمان با تعطیلات این تعداد به صد سی دی و یا بیشتر می رسد.»

اتفاقی منحصر به فرد در فضای وب:لینک دانلود رایگان آلبوم محسن چاوشی؛ تنها ده دقیقه پس از انتشار

به دلیل کاهش علاقه مخاطبان به خرید نسخه های سی دی و البته شهرت این روزهای محسن چاوشی است که آلبوم تازه اش؛«امیر بی گزند» زمانی که هنوز اولین فروشگاه موسیقی باز نشده و تنها ده دقیقه پس از قرار گرفتن فایل های آن روی یکی از سایت های مجاز، به صورت وسیع در فضاهای مجازی توزیع می شود. در گوگل نام این آلبوم تازه را که جستجو کنید، با انبوهی از سایت ها مواجه خواهید شد که لینک دانلود رایگان، آن را در اختیار مخاطبان خود قرار داده اند. ربات ها و کانال های تلگرامی هم همگام با این سایت ها پیش رفته و تنها دقایقی پس از انتشار، فایل های آلبوم را به کاربران خود هدیه کردند.

سید هادی حسینی؛ تهیه کننده آلبوم «امیر بی گزند» در این باره می گوید: «من لینک های دانلود غیر مجاز را دیدم اما به قدری تعداد این فضاهای لینک غیرمجاز افزایش یافته و رقابت میان این سایت ها بالا گرفته که نمی توان جلوی آن ها را گرفت. آلبوم از ساعت هشت صبح روی سایت بیپ تونز قرار گرفت و تنها ده دقیقه پس از آن لینک دانلود روی سایت های غیرمجاز قرار داده شد.»

او در ادامه با اشاره به دشواری های مقابله با فضاهای مجازی که لینک دانلود غیرقانونی آلبوم را در اختیار مخاطبان گذاشته اند، می افزاید:«این جریان نیازمند فرهنگسازی از سوی مسئولان است. اگر امکان اجرای قانون کپی رایت در کشور ما وجود داشت و سایت های مجاز فروش آلبوم، فعالیت بیشتر و راحت تری داشتند دسترسی به موزیک برای مخاطبان آسان تر بود.»

حسینی درباره آمارهای موجود در زمینه دانلود توضیح می دهد:«براساس آمارهای غیررسمی یک آهنگ از محسن چاووشی ۶ تا ۱۰ میلیون بار دانلود شده، در حالی که براساس آمار رسمی، فروش مجاز آن ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار دانلود بوده است.»

او با تاکید بر این که سال ۹۵ فروش آلبوم ها در بازار موسیقی روند نزولی داشته است، تصریح می کند: «باید سلیقه موسیقایی مخاطب و طریقه شنیدن موسیقی تغییر کند. اگر فضا برای کسانی که قصد خرید مجازی دارند آسان تر شود مخاطبانی که به فرهنگ خرید قانونی آلبوم پایبند هستند می توانند دسترسی آسان تری به آلبوم منتشر شده داشته باشند.»

حسینی در حالی از کاهش فروش آلبوم های موسیقی در یک سال اخیر حرف می زند که برخی از فروشنده های اعتقادی خلاف این را دارند.یکی از همین فروشنده ها البته با نظر تهیه کننده آلبوم چاوشی درباره کاهش فروش نسخه های موسیقی طی یک سال اخیر موافق نیست و تاکید می کند: «فروش آلبوم های موسیقی به نسبت ٢ یا ٣ سال گذشته بیشتر شده است و ما در فروشگاه خود آلبوم هایی داشته ایم که بیش از هزار نسخه از آن ها فروش رفته است که این رقم برای یک فروشگاه خوب است. ماه و ماهی، دال، چارتار، دارکوب، دنگ شو، پالت، از تنهایی گریه نکن آلبوم هایی بودند که پرفروش بوده اند.»

امکان تازه دانلود موسیقی:اپلیکیشن های فروش مجازی

راهکار تازه دانلود موسیقی برای مخاطبان،اپلیکیشنهای تلگرامی است.اپلیکیشن های فروش مجازی موسیقی انگشت شمارند، اما کاربران خاص خود را دارند. امیر شعبانی؛ مدیر تبلیغات بیپ تونز درباره آمار روزانه مخاطبان این نرم افزار می گوید:« ده هزار دانلود از روی سرورها انجام شده و تاکنون ۶۰۰ هزار کاربر در سایت ثبت نام کرده اند. ۳۰۰ هزار نفر هم اپلیکیشن ما را روی سیستم اندروید خود نصب کرده اند.»

او ادامه می دهد: «اعلام آمار فروش مجازی آلبوم ها به دلیل رازهای کسب و کار امکان پذیر نیست. البته گاهی برخی آمارها ناامید کننده است، اما مخاطبان رو به گسترش هستند و نسبت به سال ۹۲ رشد صد در صدی در فروش و میزان مخاطب داشتیم.»

شعبانی با اشاره به سایت های غیرمجاز انتشار موسیقی خاطرنشان می کند:«در مدت چهار سالی که ما فعالیت می کنیم اتفاقاتی به این شکل که سایت های غیرمجاز خیلی سریع لینک دانلود غیرقانونی آلبوم را منتشر کنند وجود داشته و ما به هر حال به دلایلی چون کسب اجازه از صاحب اثر گاه با تاخیر به انتشار آلبوم می پردازیم، اما مسئله کلی در بازرگانی خرید موسیقی، درک مخاطب از دریافت اجازه صاحب اثر است.»

به غیر از بیپ تیونز دو اپلیکشین «نواک» و «هم آهنگ» هم سرویس موسیقی ارائه می دهند که بیشتر نرم افزای برای شنیدن موسیقی دلخواه محسوب می شوند تا فضایی برای دانلود موسیقی.

ربات هایی که جای فروشگاه ها را می گیرند

بسیاری از علاقمندان به موسیقی تمایل به شنیدن موزیک دلخواه خود در گوشی موبایل یا تبلت دارند، چنین امکانی تنها با مراجعه به این اپلیکیشن ها مقدور است در حالی که در خارج از ایران برخی از آلبوم هایی که از طریق کمپانی های موسیقی منتشر می شوند در فرمت کم حجم موبایلی هم قابل ارائه و فروش به مخاطبان هستند.

این فضای رقابتی اندک و البته سرعت پایین اینترنت در کشور موجب علاقه مخاطبان به دانلود موسیقی در فضای تازه تلگرام شده است. تلگرام سرعت بالاتری دارد و لینک های موسیقی در این فضا با فرمتی کم حجم تر ارائه می شوند.

مدیر یکی از ربات های تلگرامی موسیقی درباره میزان فعالیت این ربات می گوید:«اداره «بات»(bot ) شبیه به اداره یک وب سایت است و به سرور و برنامه نویس نیاز دارد. در بات ما سیستم پیشنهاد موزیک با استفاده از تکنولوژی ماشین هوشمند وجود دارد و ما اطلاعات موسیقی های ایرانی موجود (آهنگ ها و خواننده هایی که در بازار موسیقی حضور دارند) به صورت سیستماتیک دسته بندی کردیم. ربات ما توانایی ترجمه متون پینگلیش به فارسی با استفاده از برنامه را هم دارد.»

او در ادامه می افزاید:«روزانه حدود ۶۰ هزار نفر از سرویس ما استفاده می کنند و ۴۰۰ هزار دانلود روزانه داریم. البته به غیر از ما، یک ربات دیگر هم وجود دارد که رشد ما را نداشته است. البته این افزایش روزانه ده هزار کاربر هزینه ما را بالا می برد و باید به فکر درآمدزایی از این فضا باشیم.»

این برنامه نویس درباره شیوه های کسب درآمد از ربات ها توضیح می دهد:«هدف بلند مدت ما کسب در آمد است ومدل های تجارتی چون سایت های اسپاتیفای و ساندکلاد را مدنظر داریم. اگر سیستم، درآمد تبلیغاتی داشته باشد یا در آمد اشتراکی (خرید اشتراک توسط کاربر)، این در آمد با هنرمند به اشتراک گذاشته خواهد شد.»

اپلیکیشن ها و ربات های تلگرامی فضایی را برای آشنایی مخاطبان با انواع مختلف موسیقی به ساده ترین شکل ممکن فراهم می کنند اما با گسترش حضور مخاطبان در چنین فضاهایی خطر کاهش گسترده فروش آلبوم و از بین رفتن فروشگاه های موسیقی طی سال های آتی وجود دارد.