به گزارش آوای ایرانیان، صبح امروز -۲۰ آبان ماه- طی مراسمی با حضور برخی از اساتید دانشگاه صداوسیما به موضوع «نگاه تحلیلی به برنامه «عصر جدید» و تاثیر آن بر خانواده‌ها» در سالن حکمت واقع در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی پرداخته شد.

این مراسم در یک پنل با عنوان تحلیل و بررسی برنامه «عصر جدید» با محوریت رسانه و خانواده با حضور «بشیر حسینی» عضو هیئت علمی دانشگاه صداوسیما، «محمد فواد صفاریان پور» برنامه ساز تلویزیون، «احمد بخارایی» مدیر گروه مسائل اجتماعی انجمن جامعه شناسی ایران، «بیتا شاه منصوری» عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد، «بهاره نصیری» دبیر علمی نشست و عضو هیئت علمی گروه پژوهشی مطالعات زنان پژوهشکده مطالعات اجتماعی برگزار شد.

«بهاره نصیری» دبیر علمی این نشست در ابتدا با اشاره فرصتی که توسط سازندگان برنامه «عصر جدید» در تلویزیون بوجود آمد گفت: در این نشست می‌خواهیم درباره این صحبت کنیم که چه برنامه‌هایی باید در جهت افزایش توانایی خانواده‌ها برای زندگی بهتر در تلویزیون ساخته شود.

** حسینی: ادامه عصر جدید را جدی‌تر پیش می‌بریم

«سید بشیر حسینی» یکی از داورهای برنامه «عصر جدید» در ابتدای صحبت‌های خود گفت: طبیعتا آقای علیخانی باید درباره جزئیات برنامه عصر جدید توضیح دهد، چرا که وی صاحب و طراح این برنامه است. به طور معمول این جلسه‌ها فضای نقدگونه خوبی ندارد و عمدتا کمکی به برنامه سازها نمی‌کند چراکه عمدتا نقدهای بی رحمانه‌ای شنیده می‌شود. امیدوارم این جلسه خلاف اینها باشد اما با دو رویکرد انصاف و راهکار.

داور برنامه «عصر جدید» در ادامه بیان داشت: در کشور ما تهیه کننده باید به هزار و یک مسئله فکر کند که بیشتر آنها حواشی بیرون از برنامه است تا متن خود برنامه و اغلب مسئله ساز می‌شود.

وی ادامه داد: نکته‌ای در ابتدای جلسه مطرح شد درباره اینکه عصر جدید در نبود برنامه «نود» و رقیب جدی دیگری به این درصد از مخاطب رسید. این دو برنامه جایگزین هم نیستند و از این بحث‌ها زیاد شنیدم. عمده نقدهایی که تا به حال درباره عصر جدید شنیدیم نقدهای فرامتنی است که حتی ساختار صداوسیما را نقد می‌کند اما نباید کارکرد این جلسه‌ها به این سبک باشد.

حسینی در ادامه افزود: ما برنامه‌ای در ایران ساختیم که ساختار آن از برنامه‌های خارجی الگوبرداری شده است و الان معتقدم که برنامه پرشین گات تلنت دارند از روی عصر جدید کپی می‌کنند. تا قبل از اینکه عصر جدید ساخته شود در آن برنامه مجری دیده نمی‌شد اما نسخه جدیدشان قرار است با حضور مجری بروی آنتن برود! ما در تلویزیون‌مان تلنت شوی ایرانی در این قالب نداشتیم و آنها محدودیت‌هایی که ما از نظر فرهنگی آیینی داریم را ندارند.

وی ادامه داد: حتما انگیزه برنامه سازها برای فصل دوم بیشتر شد و این بار می‌توانیم بگوییم با وجود محدودیت‌هایمان ظرفیت‌های کشف نشده‌ای داریم که برای آنها هدیه و سفرهای ویژه‌ای در نظر داریم و امیدوارم این اتفاق باعث شود تا جدی تر ادامه برنامه را پیش ببریم.

این استاد ارتباطات ادامه داد: من درباره عصر جدید با هیچ رسانه‌ای مصاحبه‌ای نکردم و درباره موضوع‌های دیگر حرف زدم و هرچه مصاحبه از من دیدید حرف‌های من نیست.

** بخارایی: هدف «عصر جدید» استعدادیابی بود، اما برخی شرکت‌کننده‌ها استعدادی نداشتند

«احمد بخارایی» جامعه شناس در ادامه این مراسم نیز گفت: عصر جدید مثل همه پدیده‌های اجتماعی کارکردهای مثبت و منفی خود را دارد. منتهی وقتی پای نقد می آید ما بیشتر به جنبه‌های منفی نگاه می‌کنیم. از طرفی به فضای موجود در سازمان صداوسیما آشنا هستم اگر بچه‌های صداوسیما می خواستند نظرهای ما را بشنوند در این جلسه حضور داشتند از جمله آقای علیخانی که چهار نقش در این برنامه دارد و همچنین داورهای دیگر.

وی درباره اتفاقاتی که برای خانواده ها در نیم قرن اخیر افتاده نیز گفت: خانواده‌ها در دوره جدید سه بار دگرگونی داشته‌اند. بُعد عملکردی به این معنا که زن در جامعه کنونی دیگر پناهگاهی نمی‌خواهد. بُعد ساختار یعنی که خانواده هسته‌ای در حال تغییر شکل است و خانواده بدون همسر و ازدواج سفید از نمونه‌های این بُعد هستند که نمی‌شود هم انکارش کرد. بُعد سوم بعد ارزشی است که الان در این بُعد هم دگرگونی در خانواده‌ها داریم و می‌بینیم که پایبندی به سنت‌ها در حال کاهش است. همه اینها غیر قابل انکار است.

بخارایی در ادامه نیز بیان داشت: رسانه و مدیا همان میانجی است بین ما و امر دیگری. رسانه بین نهادهای مختلف میانجی است. همچنین سواد رسانه‌ای باید در مخاطب ایجاد شود و باید دید صداوسیما چه نقشی در این بخش دارد؟ و چقدر تلاش می‌کند تا سواد رسانه‌ای میان مردم بالاتر رود.

وی با اشاره به اینکه یک رسانه با یک خانم در جامعه‌اش چه برخوردی می‌تواند داشته باشد؟ گفت: مقولاتی مثل سبک زندگی اسلامی و ارتقای جایگاه علمی زنان در پرتو اسلامی و مادر بودن و … که بحث های مفصلی است. این که زن کالایی برای فروش محصولات می‌شود نگاه سرمایه‌داری است که در این بخش نگاه کالا گونه روی زن دیده می‌شود. تاثیر رسانه در خانواده در سه جنبه رفتاری، گرایشی و شناختی می‌تواند اتفاق بیفتد.

بخارایی در ادامه بیان داشت: ما باید به جنبه گرایشی و شناختی که خلا آن در جامعه احساس می‌شود ورود کنیم. نقدی که به این برنامه وارد است عدم حضور داوران تخصصی در سایر زمینه‌ها بود و شاید آنجا جای روانشناس اجتماعی و استفاده از داورهایی که محبوبیت بیشتری میان مردم دارند، خالی بود.

وی درباره استعدادیابی در این برنامه نیز گفت: هدف، برنامه استعدادیابی بود. اما برخی از شرکت‌کننده‌های این برنامه استعدادی نداشتند و صرفا کاری که بیرون از آنجا انجام می‌دادند را جلوی دوربین نمایش دادند. گروه سه نفره دوچرخه سوار قبلا جایزه کشوری دریافت کرده بودند و شناخته شده بودند و چیزی نبود که استعدادیابی شود. مورد بعدی نسترن عظیمی بود که هرچهار داور به او رای منفی دادند. مورد سوم مردی که خوانندگی می کرد و از اصفهان آمده بود و فرد چند شاخه ای بود که او هم رد شد.

بخارایی افزود: از بین ۵ نفر که به فینال رفتند همگی تقریبا مرد بودند و زن حاضر در این برنامه حذف شد. رشته ورزشی نینجا قالب ارزش شکنانه‌ای بود، اما آنها از قبل فعالیت می‌کردند و عصر جدید به دیده شدن آنها کمک کرد نه استعدادیابی و باز هم نقاشی با شن را داشتیم که جدید بود. خوانندگی، محاسبات ریاضی، عروسک گردان، حرکات ژیمناستیک و … همگی مهارت هستند نه استعداد و آن محتوای استعدادیابی که فراتر از سرگرمی می‌توانست عمل کند در این برنامه دیده نشد.

بخارایی افزود: استفاده از سالن بزرگ، هزینه‌های فراوانی که برای برنامه شده بود، همگی به جهت ایجاد فرمی پُر و پیمان بود. اما وقتی بحث خانواده و زن بود این حس به من دست نداد که تلنگر شدیدی به زنان ما به طور خاص با دیدن این برنامه وارد شده است.

** شاه منصوری: علیخانی وارد عصر جدیدی شده است!

«بیتا شاه منصوری» عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی در ابتدای سخنان خود گفت: با اول شدن خانم عبادی در عصر جدید اتفاق خاصی برای زنان جامعه ما در این برنامه نیفتاده است. این خرده نشاط اجتماعی برای شروع خوب است. هر زمان که احسان علیخانی را می‌دیدیم حس می‌کردیم باید گریه کنیم و برخلاف اینکه همه فکر می‌کنند مخاطبین را وارد عصر جدیدی کرده است من اینطور فکر نمی‌کنم و معتقدم او خودش و صداوسیما وارد عصر جدیدی شدند تا بتواند بازتاب های آن را دریافت کند.

وی ادامه داد: موضوع اینجا است که آیا صداوسیما حق تالیفی را به سازندگان اصلی گات تلنت پرداخت کرده است؟ این هنر همیشگی تلویزیون است و اینکه می‌گویید آنها برای شروع فصل جدید تلنت شو دارند از روی ما کپی می‌کنند.

این استاد جامعه شناس ادامه داد: اینکه علیخانی نقش ۴ نفر را ایفا می کند مشخص است که در جایی کم می آورد.گات تلنت آمریکایی‌ها که ما از روی آن کپی کردیم خیلی آزادانه عمل کرد، اما ما اینجا با محدودیت‌های خودمان داریم چنین برنامه ای می سازیم. آن برنامه اول سرگرم می کند و بعد پیام می دهد. برنامه های تلویزیونی وظیفه راهکار دادن ندارند بلکه وظیفه سرگرم کنندگی دارند و باید سوال اصلی جامعه را بیان کند تا محافل علمی آنرا بررسی کنند. در گات تلنت شخصیت سایمون مجری و داور است و با رعایت مرزهای اخلاقی بذله گویی می‌کند.

وی افزود: نشاط اجتماعی بسیار تعیین کننده است. انتخاب باشگاه آرارات برای این برنامه خوب است. دکورها توسط سیامک احصایی طراحی شده که به خاطر محدودیت هایی که برای نمایش فیزیک بدنی شرکت کننده ها دارد رنگ سیاه را برای زمینه دکور انتخاب کرده است.

شاه منصوری با ارائه پیشنهادی گفت: خواهش می‌کنم بحث نشاط اجتماعی را جدی بگیرید. زنان و مردانی که جرات نمایش توانایی هایشان را داشتند در این برنامه شرکت کردند اما بهتر است ظرفیت ها و انتخاب های افراد برای حضور در عصر جدید را خارج از فضای جنسیتی زن و مرد ببینیم. زنان را تقویت کنیم تا جامعه پویاتری داشته باشیم.

** صفاریان پور: ساخت برنامه «عصر جدید» برای تلویزیون مزیت مثبت حساب می‌شود

«فواد صفاریان پور» برنامه‌ساز تلویزیونی در ابتدای صحبت‌های خود با بیان اینکه بهتر است موضعم را درباره احسان علیخانی مشخص کنم گفت: بد نیست همین ابتدا بگویم بنده مخالف صددرصد برنامه ماه عسل هستم اما عصر جدید بزرگترین برنامه تاریخ تلویزیون ایران بعد و قبل انقلاب است که چنین پروداکشن وسیعی دارد.

وی با مخالفت درباره نظر کارشناسان حاضر در این مراسم درباره اینکه علیخانی یکه و تنها عصر جدید را می سازد، بیان داشت: اصلا ایتطور نیست که فکر کنید علیخانی به تنهایی عصر جدید را ساخته و اگر این برنامه تیتراژ پایانی داشت متوجه می شدید و متاسفم که با عدم تیتراژ این شائبه در ذهن مخاطب بوجود آمده است.

کارگردان برنامه «چرخ» با اشاره به عملکرد تلویزیون در کل دنیا نیز گفت: تلویزیون در کل دنیا برای مخاطبینش سه عنصر اصلی دارد که آنها شامل خبر،تبلیغ و سرگرمی است. اگر بخواهیم تاریخچه برنامه امریکن گاد تلنت را بررسی کنیم به سادگی متوجه می شویم که این برنامه را یک سیاست مدار طراحی کرده و اگر تصورتان این است که همه ادم ها بدون هیچ برنامه ای به این برنامه می ایند سخت در اشتباهید و همه بخش های موجود در این برنامه از پیش تعیین و برای آنها برنامه ریزی شده است.

وی با اشاره به پرداخت حق کپی رایت ایران به این برنامه نیز عنوان داشت: آنها ما را تحریم کردند و ما آنها را تحریم نکردیم. کما اینکه باید بگویم این برنامه فقط به خاطر اهتزار پرچم آمریکا در طراحی دکورش ساخته شده است.

این برنامه ساز تلویزیونی ضمن بیان اینکه در این سالها دوبار پیشنهاد ساخت برنامه‌ای در سبک و سیاق عصر جدید داشتم، افزود: دوبار پیشنهاد ساخت برنامه ای مشابه عصر جدید داشتم که عقب نشینی کردم و گفتم بلد نیستم. اوایل پخش عصر جدید هم منتقد منفی این برنامه بودم اما در حال حاضر شاهد این هستم که بین مسابقه های شانسی تلویزیون که شرکت کننده ها خیلی بی دلیل برنده مبلغی پول می شوند جای خالی برنامه ای که شرکت کننده از طریق استعدادش پول دریافت می کند بسیار خالی بود و این یکی از ساختارشکنی های عصر جدید است.

کارگردان برنامه «هزار داستان» درباره محدودیت‌های این برنامه در نوبه خود گفت: مثل برنامه‌های خارجی ما در ایران خوانندگی خانم ها را نداریم و آقایان هم باید کم بخوانند و محدودیت هایی از این قبیل مورد توجهمان است.

وی در ادامه نیز عنوان داشت: روزی که خندوانه ۱ را می خواستیم بسازیم گفتم که در شرایط سختی هستیم و تولید چنین برنامه‌ای ساده نیست. که در بدو تولید و پخش عده ای انتقادهای خنده داری به ما وارد کردند.

صفاریان پور با نقدی مثبت درباره این برنامه نیز بیان داشت: کاری که گروه دختران نینجا انجام داد تحول بزرگی برا تلویزیون ما است. من وکیل مدافع صداوسیما نیستم اما همین قدر که برنامه عصر جدید ساخته شده خیلی خوب است و پوئنی برای تلویزیون به شمار می‌رود. الان عده بسیاری از مردم در آی پی تی وی ها بدون محدودیت برنامه می سازند، اما چرا نمی‌گیرد؟ پس بی انصافی است که زحمت های علیخانی را در نظر نگیریم.

وی ادامه داد: حتی در مورد خانم عبادی باید بگویم قشر زیادی از خانم ها به او رای دادند. بر کسی پوشیده نیست که جامعه ما نیاز به برنامه های شاد دارد.

صفاریان پور درباره انتخاب داوران این برنامه نیز گفت: معتقدم اگر به جای داورانی که الان انتخاب شدند هر فرد دیگری را انتخاب می‌کردند باز نقدهایی شنیده می شد. احسان علیخانی آمده و برای انتخاب داوران برنامه کاری کرده که این افراد برای مردم جذاب باشند. یک خانم موجه بازیگر، آهنگساز موجهی که بتواند خوب حرف بزند و کارش را هم بلد باشد در این برنامه حضور دارند. درست است که خلا روانشناس و ورزشکار هست اما این بهترین شیوه ای است که یک برنامه ساز می تواند در نظر بگیرد.

وی ادامه داد: همیشه در برنامه‌های خودم از حضور یک جامعه شناس و روان شناس استفاده کردم چراکه حضور یک روانشناس برای برنامه سازی امری ضروری است و خالی از لطف نیست اگر بگویم تلویزیون ما برنامه ساز خوب که اهل اندیشه و نگران تفکر مردم باشد کم دارد.

محمودی استاد دانشگاه در ادامه این نشست گفت: عصر جدید چند ویژگی مشخص دارد و اگر از شکل اثر پروانه بگذریم فکر می‌کنم این برنامه چین و شکن در فصای رسانه بوجود آورده  و اگر به موقع ورودی نکنیم اشتباه است. عصر جدید برنامه اثر گذاری است و بهتر است یک چهره علمی در بین داوران آن حضور داشته باشد.

وی ادامه داد: حضور پارسا خائف به عنوان نوجوان موفق ممکن است ارزش های خانواده ها را تغییر دهد. برای مثال بچه ای به خانوادش میگه برای چی باید درس بخونم وقتی برنامه ای هست که می تونم با شرکت در آن در اوج موفقیت باشم؟

محمودی با بیان پیشنهادهایی برای فصل دوم گفت: باید مشاوره علمی روان‌شناسی به فصل بعدی برنامه اضافه شود و اینکه باید یاد بگیریم که بدون حضور سلبریتی‌ها هم بتوانیم برنامه‌سازی کنیم.

** بشیر حسینی: بعد از پخش «عصر جدید» خانواده‌ها به فکر کشف استعدادهای فرزندانشان افتادند

«بشیر حسینی» در ادامه نیز با اشاره به آرای مردمی برای شرکت در نظرسنجی برنامه عصر جدید گفت: ما در رای مردمی از سمت مردم شگفت زده شدیم و اصلا فکر نمی‌کردیم برخی از شرکت کننده‌ها رای بیاورند. رآی آوردن خانم عبادی به شدت خانوادگی است و من شخصه به هنرش رای دادم نه به جنسیت او.

وی ادامه داد: یادتان هست که در سال گذشته کشف استعدادهای فرزندانشان چقدر اهمیت داشت؟ در این مدتی که از پخش عصر جدید می‌گذرد جوی راه افتاده که تاثیر خوبی روی این بخش داشته و به تجربه و با مشاهده عینی به این نتیجه رسیدم. یکی ازد وستان به من گفت در یک باشگاه بدنسازی تعداد زیادی ثبت نام نکرده بودند اما بعد از پخش عصر جدید اغلب خانواده‌ ها فرزندانشان را برای رفتن به باشگاه ترغیب می‌کنند تا استعدادهای خود را پیدا کنند.

حسینی ادامه داد: حتی الان در تلویزیون این نوع تلنت‌ها راه افتاده است و نمونه بارز آن تلنت مداحی و … است. یادم است نوروز امسال با داستان سیل درگیر بودیم. در شرایطی که نه پایتخت نه خندوانه و دورهمی در روزهای نوروز پخش می‌شد، مخاطبین عصر جدید در کمک به سیل زدگان خیلی موفق عمل کردند. در چنین فضایی باید بگویم عصر جدید برنامه اثر گذاری بوده و نگویید نبوده است.

داور برنامه عصر جدید درباره دعوت از منتقدان بسیاری به این برنامه گفت: در حین پخش برنامه نقدهای فراوانی به دست ما می‌رسید و علیخانی کاری که کرد از منتقدان این نقدها دعوت کرد تا ما را در بخشی از برنامه با مشاوره‌هایشان کمک کنند.

شاه منصوری در پایان این نشست گفت: به عقیده من هیچ ایرادی ندارد تا سلبریتی پروری کنیم. بیاییم به این فکر کنیم که خیلی خوب است بچه‌های ما به فکر پرورش استعداهایشان بروند و از آن بهتر این است که هیجان‌هایشان در همین جا تخلیه شود.