وحید رستگاری ـ تهیه کننده «نیستان» ـ در گفت‌وگویی با ایسنا در بیستمین سالگرد تولید و پخش این برنامه هدف از ساخت آن را اینگونه عنوان کرد: زمانی احساس کردم جای یک برنامه تخصصی و موسیقی همه جانبه و چند وجهی در رادیو کم است. برنامه های موسیقی در شبکه بود اما اغلب شنیداری بودند و برنامه موسیقی تحلیلی و خبری به آن صورت نداشتیم؛ این بود که در سال ۱۳۷۹ پیشنهاد این برنامه را ارائه کردم که مجموعه ای از بخش های خبری، تفسیری و شنیدنی موسیقی بود.

او درباره ویژگی های این برنامه گفت: حضور هنرمندان تراز اول کشور و پرداختن به موسیقی های ارزشمند و تاثیرگذار و تحلیل آن‌ها در برنامه «نیستان» از ویژگی های شاخص آن است. در واقع برنامه «نیستان» بازتابی از موسیقی و وقایع مربوط به موسیقی کشور شده است و مخاطبان متعددی دارد.

چرا «نیستان» ماندگار شد؟

این تهیه کننده افزود: «نیستان» یک برنامه جریان‌ساز در حوزه موسیقی کشور شناخته شده است و دلایل ماندگاری آن را حفظ کیفیت، هویت، محتوا و سطح برنامه و مداومت در پخش این برنامه و همچنین حضور متخصصان موسیقی و حمایت مسوولان شبکه فرهنگ می دانم. از همان ابتدا این برنامه با کیفیت خوبی تقدیم مخاطبان می شد و در هر شرایطی پخش می شد. این باعث شد تا برنامه مورد توجه قرار بگیرد و با وجود اینکه ۲۰ سال از پخش «نیستان» گذشته، اما همچنان با کیفیتی در سطح خوب به روی آنتن می رود.

رستگاری حضور مداومش را در «نیستان» سبب تغییر نکردن شیوه، تفکر و قالب برنامه در طول این بیست سال عنوان کرد و افزود: این برنامه مثل بچه ای است که من بزرگش کردم، آن را طراحی کردم، شکل دادم و شروع کردیم و در هر شرایطی کار کردیم. عِرق خاصی به این برنامه دارم. «نیستان» کل سابقه من در رادیو است و ۲۰ سال از زندگی خود را برای این برنامه گذاشتم و بخش مهمی از زندگی‌ام است. من هر روز دغدغه این برنامه را دارم و درگیر ساخت این برنامه هستم. هر روز به دنبال سوژه ها و خبرها هستم و دغدغه حفظ کیفیت و محتوایی که به گوش شنونده خوش آید را دارم. می توانم بگویم برنامه «نیستان» به نحوی شناسنامه من در رادیو است. من با این برنامه شناخته می شوم و «نیستان» هم با من شناخته می شود.

خاطره اشتباه گرفتن پرویز یاحقی با مزاحم تلفنی!

رستگاری از خاطرات بیست ساله‌اش در «نیستان» گفت: خاطرات بسیاری با این برنامه دارم، در سال ۱۳۸۲، که این برنامه هر روز به مدت چهار ساعت پخش می شد، در پخش شبکه فرهنگ کابین تلفن وجود داشت. در یکی از روزها که برنامه در حال پخش بود، مسئول ارتباطات گفت که استاد یاحقی تماس گرفته و می خواهد با شما صحبت کند، خب من هم باورم نشد گفتم گوشی را بگذارید و گفتم گاهی مردم با ما شوخی می کنند. استاد سه بار تماس گرفت و من فکر کردم مزاحم تلفنی است، چون آن موقع ملاقات و صحبت با زنده یاد استاد پرویز یاحقی به سختی محقق می شد و من باورم نمی شد که تماس از جانب ایشان باشد. خلاصه اینکه ایشان مجدد تماس گرفتند و من صحبت کردم، خودشان را معرفی کردند و من هنوز باورم نمی شد که ایشان هستند. کمی که صحبت کردند مطمئن شدم خودشان هستند و گفتند که من در اتوبان در حال رانندگی بودم و برنامه شما را گوش می دادم، ماشین را نگه داشتم تا درباره مطلب اشتباهی که کارشناس برنامه عنوان کرده، صحبت کنم و برای من جالب بود که ایشان از مخاطبان این برنامه است و در آن شرایط سعی بر تماس با ما را داشتند و این یکی از خاطرات خوب من در این برنامه شد. بعد از آن با ایشان ملاقات کردم و باعث شد تا رابطه بسیار خوبی بین ما شکل بگیرد.

او اضافه کرد: افراد بسیار دوست داشتنی و ارزشمندی در این برنامه حضور داشتند و همچنان هستند و برای این برنامه زحمت کشیدند. حضور بزرگان موسیقی ایران در این برنامه باعث افتخار است. اساتیدی مانند زنده یاد فرهنگ شریف، زنده یاد جلال ذوالفنون، زنده یاد عطاء الله جنگوک، زنده یاد بیژن ترقی، زنده یاد رحیم معینی کرمانشاهی، زنده یاد علی تجویدی، زنده یاد پرویز مشکاتیان، زنده یاد محمدرضا لطفی، زنده یاد حسین یوسف زمانی، زنده یاد بهرام سارنگ، زنده یاد مجتبی میرزاده، زنده یاد حسن کسائی، زنده یاد منوچهر همایون پور، زنده یاد دکتر حسین عمومی بزرگ مرد موسیقی آواز شهر اصفهان و بسیاری از بزرگوانی که مهمان برنامه «نیستان» بودند و اکنون در میان ما نیستند.

ممکن است مخاطب ما اتو کشیده نباشد

رستگاری درباره توجه به موسیقی فاخر در این برنامه، با بیان اینکه با واژه موسیقی فاخر مخالف است، در این زمینه به ایسنا توضیح داد: زیرا هر هنرمندی و هر موسیقی‌دانی یک ایده دارد و براساس ذوق و تفکرش اثر هنری‌اش را ارایه می‌کند. اینکه بگوییم موسیقی فاخر و بخواهیم تقسیم‌بندی کنیم کار درستی نیست. هیچکس نمی‌تواند موسیقی را تقسیم‌بندی کند و بگوید این‌کار فاخر هست و این کار نیست. موسیقی فاخر اصطلاحی است که به نوعی به اجبار به موسیقی چسپانده‌اند تا برخی موسیقی‌ها را موجه جلوه دهند. موسیقی، موسیقی است. مخاطب بر اساس ذائقه‌اش یک سبک را انتخاب می‌کند. در برنامه «نیستان» ما اغلب سعی کردیم موسیقی ‌های ارزشمند را ارایه دهیم؛ ضمن اینکه به موسیقی‌های پاپ و گاهی موسیقی‌های  دم دستی تر هم پرداختیم. ممکن است مخاطب ما فقط مخاطب اتو کشیده و صاحب اندیشه نباشد.

او در این خصوص افزود: برخی موسیقی سبک تر نه از نظر ابتذال بلکه از نظر شنیداری دوست دارند اما تاکید ما بیشتر بر موسیقی‌هایی است که جنبه هنری دارند و توسط قشر تحصیل‌کرده‌تر و فرهیخته تر تولید می‌شود. اگر بخواهیم موسیقی کشورمان یا ملت‌های دیگر را در «نیستان» بررسی کنیم اغلب موسیقی تحلیل و پخش می‌شود که سطح متوسط رو به بالایی دارد. ما به همه سلیقه‌ها احترام می‌گذاریم اما بیشتر سطح برنامه متوسط رو به بالا است و قشر آگاهتر نسبت به موسیقی شونده برنامه است. ما برای همه برنامه سازی می‌کنیم اما «نیستان» نسبت به موسیقی‌های عامه پسند کمی متفاوت تر است.

بدون هیچ محدودیتی از هنرمندان قدیمی صحبت می‌کنیم

این تهیه‌کننده در ادامه گفت وگو با ایسنا پرداختن به موسیقی قدیمی و هنرمندان موسیقی قدیمی را بدون محدودیت عنوان و تصریح کرد: «نیستان» برنامه‌ای است که با هنرمندان پیشکسوت شروع شده بود. وقتی به گذشته برنامه که ۲۰ سال از پخشش می‌گذرد نگاه کنید می‌بینید که بزرگان موسیقی که در قید حیات بودند از زمان شروع برنامه اغلب در برنامه حضور داشند و برخی هم حضور مستمر داشتند. زنده یادان پرویز یاحقی، حسن کسایی، فرهنگ شریف و منوچهر همایون‌پور، حسین عمومی و پرویز مشکاتیان و خیلی‌های دیگر در برنامه شرکت داشتند و مهمان ما بودند؛ این روند تا الان ادامه داشته است و هیچ محدودیتی درباره حضور هنرمندان قدیمی در «نیستان» نداشته و نخواهیم داشت. «نیستان» تریبون این هنرمندان بوده است. می‌توانم بگویم که بزرگترین گنجینه شفاهی هنرمندان موسیقی در «نیستان» موجود است. کسانی‌که سال‌هاست دیگر حضور ندارند مانند استاد ذوالفنون و استاد مجتبی میرزاده و خیلی‌های دیگر.

رستگاری افزود: ما محدودیتی درباره موسیقی قدیمی نداریم و اتفاقا «نیستان» سال ها پایه‌اش موسیقی قدیمی که کمتر شنیده می‌شود بوده است. ما از موسیقی قدیم زیاد استفاده کردیم زیرا موسیقی های ارزشمندی بوده که در طول زمان به فراموشی سپرده شده و ما اینها را پخش کردیم.   «نیستان» امروز کمی متعادلتر شده هم موسیقی قدیم و هم جدید را دارد. بیشتر هم به موسیقی رایج می‌پردازیم. اما سعی کردیم به هر موسیقی و اثری که وارد بازار می‌شود هم نپردازیم.

او درباره به روز بودن برنامه و در عین حال توجه به موسیقی ‌های قدیمی توضیح داد: ۲۰ سال از شروع «نیستان» می‌گذرد و این برنامه کاملا متناسب با موسیقی روز ایران حرکت کرده است. ضمن اینکه همیشه نگاهی به گذشته در موسیقی داشته‌ است. چیزی که در شبکه‌های اجتماعی رد و بدل می‌شود بیشتر موسیقی‌های جدید است که زود تولید و زود فراموش می‌شود اما ما به موسیقی قدیم هم توجه داریم و حتما در هر هفته به هنرمندان قدیمی را که ممکن است به فراموشی سپرده شده باشند می‌پردازیم. صدایشان را پخش میکنیم و با آن‌ها گفت وگو می‌کنیم.

تهیه‌کننده «نیستان» با بیان اینکه حضور عوامل کاربلد و بسیاری از عزیزانی که به طور مدام در این برنامه حضور داشتند یکی از نقاط قوت برنامه «نیستان» است و این باعث حفظ هویت این برنامه شده است، گفت: حضور مداوم و همکاری استاد کیوان ساکت از همان ابتدا و تخصص و تعهد این موسیقیدان برای برنامه «نیستان» بسیار ارزشمند است. ما به صورت مداوم و روتین در برنامه «نیستان» در بخشی به نام از ایده تا اجرا از حضور ایشان بهره مند هستیم. استاد ساکت با ساز مفاهیم موسیقی، تکنیک ها و نغمه های متنوع موسیقی را در «نیستان» اجرا می کند و مردم بسیار از این بخش استقبال می کنند و دوست دارند.

رستگار در پایان گفت: از تمام عوامل برنامه «نیستان» کمال تشکر را دارم که در تمام این سال ها زحمات بسیاری کشیدند. این برنامه حاصل تلاش عده بسیاری است که در برنامه حضور آنها آن طور که باید احساس نمی شود ولی پشتوانه خوبی برای برنامه «نیستان» بودند.

برنامه «نیستان» با تهیه‌کنندگی وحید رستگاری و با اجرای فاطمه رکنی و لیدا وحیدی از شنبه تا پنج‌شنبه ساعت ۲۲ از رادیو فرهنگ روی موج اف‌ام ردیف ۱۰۶ مگاهرتز  پخش می‌شود.