«هواصداهای زبانه‌دار» عنوان جلد سوم مجموعه پژوهشی «دایره المعارف سازهای ایران» به قلم محمدرضا درویشی از آهنگسازان و پژوهشگران معتبر موسیقی کشورمان است که به تازگی توسط نشر «ماهور» در دسترس مخاطبان قرار گرفته است.

در توضیحات تکمیلی جلد سوم «دایره المعارف سازهای ایران» آمده است:

«دایره المعارف سازهای ایران» پژوهشی ممتاز در حوزه‌ موسیقی نواحی ایران است که مؤلف آن حدود نیمی از عمر خود را صرف تألیف و تدوین آن کرده است. نخستین جلد این اثر (چاپ اول: ۱۳۸۰) به شرح و شناسایی کاملِ سازهای زهیِ مضرابی و آرشه‌ایِ نواحی مختلف ایران می‌پردازد و جلد دومِ آن (چاپ اول: ۱۳۸۴) سازهای پوست‌صدا و خودصدا را معرفی می‌کند.

اکنون، پس از گذشت بیش از بیست سال از تاریخ انتشار این اثر، جلد سوم این مجموعه که درباره‌ سازهای هواصدای زبانه‌دار است، پیش روی شماست.

روند تألیف و تدوین و انتشار این جلد، به لحاظ تنوع بسیار گسترده‌ سازهای هواصدا و کاربرد و پیچیدگی‌های تکنیک‌های نوازندگیِ این سازها، در مقایسه با سازهای زه‌صدا، پوست‌صدا و خودصدا، بسیار وقت‌گیر و چالشی بوده‌است. تعداد پرشمارِ جدول‌ها، نت‌ها، طرح‌ها و به‌ویژه عکس‌های غالباً شبیه‌به‌همِ سازها، و جای‌گذاری آن‌ها در کتاب نیازمند دقت و حوصله و صرف وقتِ بسیار زیاد بوده‌است.

محمدرضا درویشی از جمله هنرمندان شاخص موسیقی ایران در عرصه آهنگسازی و پژوهش موسیقی نواحی ایران است که پنجم مهر ماه سال ۱۳۳۴ در شیراز به دنیا آمد.

وی از ۱۳ سالگی به فراگیری موسیقی پرداخت و در سال ۱۳۵۳ وارد دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران و در ۱۳۵۷ از این دانشکده فارغ التحصیل شد. این هنرمند در آهنگسازی تحت تاثیر استادش مرتضی حنانه است و از همان سال های اولیه بعد فارغ التحصیلی از دانشگاه به سمت آهنگسازی روی برخی از قطعات موسیقی محلی مناطق مختلف ایران روی آورد.

این هنرمند بعدها به سمت پژوهش در موسیقی نواحی ایران رفت که حاصل آن برگزاری چندین جشنواره و همایش بود که از مهم ترین ‌آنها می توان جشنواره هفت اورنگ، آیینه و آواز، موسیقی حماسی (با همکاری واحد موسیقی حوزه هنری) و پنج دوره جشنواره موسیقی نواحی ایران در کرمان اشاره کرد. این در حالی است که شاخص ترین اثر تالیفی درویشی «دائره المعارف سازهای ایران» است که برنده جایزه نخست اتنوموزیکولوژی بنیاد جهانی این رشته شد.

آهنگسازی چندین پروژه سینمایی و نمایشی، تالیف چندین اثر موسیقایی در حوزه های مختلف، انتشار چندین مقاله آموزشی و پژوهشی، تدریس در مجموعه ها و مراکز مختلف آموزشی و دانشگاهی حوزه موسیقی از جمله فعالیت های این هنرمند موسیقی طی سال های اخیر بوده اند.