از چند روز دیگر «دراکولا» سومین تجربه کارگردانی رضا عطاران روی پرده خواهد رفت، فیلمی که یکی از اصلی ترین امیدهای فروش در گیشه سال ۹۵ است، عطاران به تازگی در گفت‌و‌گویی که به همراه ویشکا آسایش با ماهنامه «دیار» انجام داده از داستان ساخته شدن فیلم «دراکولا» می‌گوید، او در جالب ترین بخش این گفت و‌گو به پیشنهاد اصغر فرهادی برای بازی در «فروشنده» هم اشاره می کند. بخش‌هایی از این گفت‌و‌گو را در ادامه می‌خوانید.

عطاران معتقد است زمانی که تنها به عنوان بازیگر در یک فیلم دارد بسیار خوشحال تر خواهد بود چرا که می‌تواند تمرکز‌اش را تنها بر یک کار بگذارد: « چنین موقعیتی اصل خوشی من است، چون می‌توانم تمرکزم را روی یک کار بگذارم. وقتی در فیلمی فقط بازی می‌کنم، بهتر می‌توانم کمک کنم البته در صورتی که همه چیز سر جای خودش باشد و اتفاق خوبی در کار بیفتد مثل «ورود آقایان ممنوع». به نظرم نویسندگی و کارگردانی و بازیگر توامان کارخوبی نیست چون توانایی هر فرد حد و حدودی دارد. من وقتی در فیلمی فقط بازی می‌کنم، قطعا تمرکز بیشتری روی بازی‌ام دارم و می‌توانم بیشتر از توانایی‌هایم استفاده کنم. در فیلم «دراکولا» باز خودم نویسندگی، کارگردانی و بازی را به عهده داشتم و طبعا مشکلاتی را وارد کار کرد، به همین دلیل ترجیح می‌دهم کمتر به این شکل کار کنم.»

به گفته کارگردان «دراکولا» شرط تهیه کنندگان برای بازی در فیلم‌هایی که کارگردانی آن هاست اصلی‌ترین دلیل او بازی کردن جلوی دوربین خودش است: «در سینمای ایران یکسری اجبارها وجود دارد و مثلا تهیه کننده شرط ساخت فیلم را حضور خودتان می‌داند، به همین دلیل مجبور هستید برای فیلم ساختن در کار خودتان بازی کنید. به هر حال تهیه کننده هم دلایل خودش را دارد که برای من منطقی است… وقتی حضورم در فیلم غیر منطقی باشد، به هیچ وجه قبول نمی‌کنم. مثلا هرچه فکر کردم دیدم نقش دراکولا اصلا به من نمی‌خورد. در طول این سال‌ها با توجه به درک خودم متوجه شده‌ام که مهم‌ترین نکته در کار، صداقت داشتن با خودت است! این‌که تشخیص بدهی که نقش دراکولا برای تو مناسب نیست. در این صورت اگر نقش را بازی کنی، قطعا کار اشتباهی کرده‌ای.»

 رضا عطاران درباره نگاه طنز تلخی‌ که در بسیاری از کارهایش دیده می‌شود، می‌گوید: «اگر این تلخی در فیلم‌های من وجود دارد پس در ذات من است. این اتفاق در طول سال‌ها افتاده و حاصل زندگی کردن است. همه ما در زندگی به آینده، گذشته و حال فکر می‌کنیم و با آن درگیر هستیم. من هر کاری کنم نمی‌توانم از این حس خاص-اگر اسمش تلخی است- فرار کنم اما همواره در فیلم‌هایم دنبال راحت‌تر زندگی کردن هستم. مثلا در «دراکولا» می‌گویم حتی اگر دراکولایی وجود داشته باشد، امثال کاراکتر من و راننده تاکسی باز هم راه حلی برای زندگی در کنار او پیدا می‌کنند. به نظرم در زندگی اجتماعی هم همین اتفاق می‌افتد و با وجود تلخی‌هایی که از آنها گریزی نیست، هر فردی می‌تواند راهی برای زندگی راحت تر پیدا کند. من این دیالوگ «خوابم می‌آد» را خیلی دوست دارم که در پایان فیلم و همان لحظه‌ای که در حال سقوط هستم، خدا را شکر می‌کنم که چقدر مرا دوست دارد که خواسته به این طریق مرا نجات بدهد. یعنی در عین تلخی آن موقعیت، بازهم فکر می‌کند اتفاق بهتری برایش افتاده است.»

او درباره ایده فیلم «دراکولا» هم می‌گوید: «این ایده از ۱۴ سال قبل که می‌خواستم سریالی درباره اعتیاد بسازم، در ذهنم بود. اما آن زمان احساس می‌کردم مردم چندان با خون آشام‌ها آشنا نیستند و نمی‌توانند ارتباط برقرار کنند. به همین دلیل آن زمان طرح را کنار گذاشتم و تصمیم گرفتم حالا که فیلم‌بین‌ها زیاد شده‌اند و تقریبا همه می‌دانند خون‌آشام و دراکولا چه کسی است، این فیلم را بسازم. البته داستان را تعربف نمی‌کنم تا مردم خودشان فیلم را ببینند، فقط در این حد می‌گویم که درباره اعتیاد و خون آشامی و مسائل اجتماعی است.»

عطاران که نقش اصلی‌های «دراکولا» را به لوون هفتوان و ویشکا آسایش سپرده ، درباره انتخاب این بازیگران چنین توضیح می‌دهد: «از لوون «پرویز» و «یک دزدی عاشقانه» را دیده بودم. شمایل لوون همان بود که می‌خواستم، یک غول مثبت که دل مهربانی دارد و برای نقش زن هم چند گزینه داشتم که در نهایت به خانم آسایش رسیدم.»

عطاران پیش از «دراکولا» در سریال «بزنگاه» به کارگردانی خودش تجربه بازی در نقش یک معتاد را داشته، او در مورد تاثیرات مخرب اجتماعی بازی او در نقش معتاد که ممکن است برای افراد جامعه با توجه به محبوبیتی که او در بین مردم دارد، اتفاق بیافتد، می‌گوید: «من به این قضیه جور دیگری نگاه می‌کنم. در طول این سال‌ها به اشکال مختلف با مقوله اعتیاد برخورد شده و دولت سازمان‌های مختلف از نظر فرهنگی به این موضوع پرداخته‌اند که البته نتیجه عکس داده و تعداد معتادان نه تنها کم نشده‌ بلکه بیشتر هم شده است. این‌که در صد بیشتری نسبت به قبل معتاد هستند ولی آمار رسمی اعلام نمی‌شود، جای تاسف است ولی به این معنی نیست که این‌ها آدم‌های بدی هستند بلکه باید ببینیم چقدر نسبت به اعتیاد اطلاعات دارند. به نظر من، باید از راه دیگر با اعتیاد مبارزه کرد و من تصمیم گرفتم راه جدیدی را بروم. من در دراکولا نقش معتادی را بازی می‌کنم که ممکن است در هر خانه‌ای باشد تا مردم با او ارتباط برقرار کنند. هرچه در فیلم جلو می‌رویم متوجه می‌شویم بیشتر شخصیت‌های فیلم معتاد هستند از دکتر تا راننده آژانس و… بعدش را نمی‌گویم تا قصه لو نرود! به نظر من این بدآموزی نیست بلکه اتفاقا آگاهی دادن درباره مسئله‌ای است که اگر خانواده‌ها با آن آشنا نباشند، ممکن است یکباره درگیر آن شوند. من در سریال «بزنگاه» سیخ داغ را نشان دادم و مورد انتقاد قرار گرفتم اما همان زمان پدری با بچه‌هایش در خیابان جلوی من را گرفت و چون نمی‌توانست جلوی آنها با من حرف بزند، مرا به کناری کشید و گفت: یک کاری کردی که من در خانه نمی‌توانم بزنم، چون بچه‌ها می‌دانند این چیست!»

کارگردان «خوابم می‌آد» درباره این‌که تا به حال در سینمای ایران کدام بازیگر بهتر توانسته از پس نقش یک معتاد برآید، می‌گوید: «هر فیلمی یک نوع بازی را می‌طلبد، مثلا در یک فیلم فقط باید نشان بدهید که فردی معتاد است. الان یکی از مشکلات اعتیاد این است که فردی موادی مصرف می‌کند که معلوم نیست، چیست. من همه کاراکترهای معتاد «بزنگاه» را دوست داشتم ولی اگر بخواهم نمونه خوب معتاد را مثال بزنم، آقای بهروز وثوقی در «گوزن‌ها» است که کاملا یک آدم له و لورده معتاد را تداعی می‌کند که کل زندگی‌اش را باخته و همینطور معتاد «ابد و یک روز» که هنوز ارزش‌های انسانی در او وجود دارد.»

عطاران در ادامه در مورد دغدغه طبقه متوسط جامعه و فرودست هم به نکته جالبی اشاره می‌کند: « تا حدودی این طبقه را خوب می‌شناسم. به نظرم دغدغه پرداختن به طبقه فرودست در سینما تبدیل یه یک ویژگی کلی شده و اگر بشود همین مسئله را در طبقه بالادست به شکلی نشان بدهیم، اتفاق جدیدی است. به هر حال آنها هم مثل ما هستند،می‌میرند، مشکلات دارند، اعتیاد دارند و… به نظرم پولداری هم مشکلی مانند نداری است چون ویژگی‌های عجیب و غریبی در آدم‌ها ایجاد می‌کند. اگر بشود اشتراک انسان‌ها را در سختی کشیدن؛ چه پولدار و چه بی پول نشان داد، به نظرم اتفاق جالبی می‌افتد.»

بازیگر پولساز چند سال اخیر سینمای ایران در پاسخ به این پرسش که تا به حال شده در رو دربایستی قرار بگیرد و نتواند برای بازی در فیلمی «نه» بگوید پاسخ می‌دهد: «بله، این کار را کرده‌ام! در رودربایستی قرار گرفتن و کارکردن خیلی بد است! اصلا به نتیجه‌اش کاری ندارم چون همان زمانی که قرارداد را بستم، پشیمان بودم اما به قدری در آمپاس بودم که مجبور بودم و تنها کاری که می‌توانستم این بود که در بازی جبران کنم.»

اما بازیگر فیلم «دهلیز» در بخشی از صحبت‌هایش به سراغ اصغر فرهادی می‌رود، او که پس از پذیرفته شدن فیلم فروشنده در جشنواره کن عکسی از این فیلم  در اینستاگرام خود گذاشته بود و نوشته بود: «کن، اولین خریدار فروشنده، ایشالا به سلامتی، مام قول می دیم خیلی حسودیمون نشه» در خصوص علت این کارش می‌گوید: «همیشه بعد از موفقیت‌های آقای فرهادی، سکوتی در اهالی هنر است و دلیلش همان اشاره کوچکی است که کردم. همان حسادت که در خودم هم هست و بدون رودربایستی به آن اشاره کردم. یعنی هم حرف بقیه بود و هم حرف دل خودم!»

شاید مهم ترین بخش این مصاحبه ، صحبت رضا عطاران در مورد پیشنهاد همکاری با اصغر فرهادی در فیلم «فروشنده» باشد. رضا عطاران که در فیلم «رد کارپت» شوخی های بامزه‌ای را با اصغر فرهادی کرده بود، در باره پیشنهادی که اصغر فرهادی برای بازی در «فروشنده» به او داد، می‌گوید: «برای بازی در فیلم «فروشنده» هم با من تماس گرفتند ولی ما «دراکولا» را شروع کرده بودیم و متاسفانه نشد. به دستیارشان آقای سجادی حسینی گفتم: آخه الان موقعش بود؟!»

عطاران که زمانی در کنار مهران مدیری بهترین و محبوبترین کمدی‌سازان تلویزیون بودند در چند سال گذشته از تلویزیون فاصله گرفته است. او علت عدم همکاری با رسانه ملی را علاقه شخصی خود عنوان می‌کند در رابطه با این موضوع می‌گوید: «آن زمان که دیگر در تلویزیون کار نکردم واقعا دوست نداشتم کار کنم اما ممکن است سال دیگر دوست داشته باشم و نمی‌توانم از الان درباره آن حکم قطعی بدهم. مثلا من ۱۳ سال تئاتر کار کردم اما از سال ۷۰ تا الان که ۲۵ سال می‌شود، کار تئاتر نکردم. البته یک کار تئاتر تمرین کردیم که توقیف شد و بعد هم فاصله افتاد. این اتفاقات به این شکل است و ممکن است دلیل خاصی هم نداشته باشد. در تلویزیون هم از سال ۸۷ تا الان فعالیت نکردم اما شاید اگر اتفاق خوبی بیفتد دوباره در تلویزیون کار کنم.»

رضا عطاران در پایان درباره وضعیت کار کردن در دوره‌های مختلف سیاسی هم به نکات جالبی اشاره می‌کند: «در گذشته ما می‌توانستیم راحت تر کار کنیم. اگر امروز به طرح‌ها و موضوعاتی که در «ساعت خوش» کار می‌کردیم، نگاه کنید تعجب خواهید کرد. مثلا خندیدن به یک نظامی و… دلیلش هم این بود که آن زمان هنوز کارشناسانی پیدا نشده بودند که از هر نکته برداشتی کنند. الان این آدم‌ها زیاد پیدا شده‌اند و از هر حرکت معمولی  و واقعی ما برداشت‌ و تفسیر‌های غیر واقعی می‌کنند و روی حرفشان هم حساب می‌شود، به طوری که می‌توانند تولید یک فیلم را متوقف کنند.»