بین کنشگران سینما و پژوهش فاصله وجود دارد

قادر آشنا دبیر ششمین جایزه پژوهش سال سینمای ایران در ابتدای این مراسم ضمن ارایه گزارشی از روند برگزاری دوره ششم این رویداد، توضیح داد: تلاش ما این بود که با همکاری و همفکری اساتید درجه یک کشور این جایزه را به سرانجام برسانیم و خوشبختانه شاهد دوره‌ای خوب بودیم که در هفت محور تعیین‌شده آثار بسیار خوبی ارایه شد. در این حوزه شورای علمی و شورای سیاستگذاری جشنواره نهایت تلاش خود را انجام دادند که بتوانیم در قالب جلسات مفصل به نتایج خوبی در حوزه پژوهش سینما برسیم.

وی ضمن گرامیداشت سالروز شهادت سردار شهید حاج قاسم سلیمانی، افزود: درباره موضوع پژوهش باید تلاش کنیم که بین کنشگران عرصه سینما و پژوهشگران ارتباط بیشتری انجام گیرد تا پژوهش بتواند مبنای فیلمنامه در عرصه سینما باشد. ما از این فرآیند دور هستیم و لازم است بر اساس فرمایشات مقام معظم رهبری بتوانیم در این تراز قرار بگیریم تا آثار با کیفیت‌تری در عرصه سینما پیش روی مخاطبان قرار گیرد.

دبیر ششمین جایزه پژوهش سال سینمای ایران در بخش پایانی صحبت‌های خود از همه سینماگران خواست تا نسبت به حوزه پژوهش توجه بیشتری داشته باشند تا این عرصه مبنایی برای تولید آثار با کیفیت در عرصه سینما باشد.

بررسی طرح تاسیس اندیشکده سینما در شورای عالی سینما

محمد خزاعی رییس سازمان سینمایی ایران هم در این مراسم ضمن قدردانی از دبیر ششمین جایزه پژوهش سال سینمای ایران توضیح داد: مبنای اصلی هر حرکتی در هر عرصه‌ای قطعا پژوهش است و خیلی از فعالیت‌های فرهنگی، هنری، اقتصادی و اجتماعی اگر مبنای پژوهشی نداشته باشند با اشکالات زیادی مواجه می‌شوند. پس اگر امروز می‌خواهیم سینمای ایران توسعه پیدا کند باید مبنای بسیاری از تصمیمات پژوهش باشد. خوشبختانه چنین رویکردی در سازمان سینمایی ایران وجود دارد و ما ملزم هستیم این رویکرد را تقویت کنیم.

وی افزود: امروز پژوهش باید به ما پاسخ دهد که چرا ذایقه مخاطب به سمت تماشای فیلم‌های کمدی رفته است؟ چرا فیلم‌های فرهنگی ما در ارتباط با مخاطب دچار مشکل شدند و این چه بی‌سیاستی در سال‌های گذشته بوده که موجب چنین شرایطی شده است؟ امروزه پژوهش باید به ما بگوید که راهبردهای سینمای اسلامی و سینمای امید دربرگیرنده چه برنامه ریزی‌های باشد؟ چرا باید با وجود همه جوایز و نیروی انسانی قوی سینمای ایران باید در رتبه دوازدهم قرار گیرد و ما اساسا باید چه کارهایی انجام دهیم که سینمای ملی ایران در ردیف سه کشور برتر دنیا باشد. پس این پژوهش است که می‌تواند به همه این پرسش‌ها پاسخ دهد.

رییس سازمان سینمای در ادامه صحبت‌های خود گفت: قطعا تاسیس اندیشکده سینما یک ضرورت است. البته خوشبختامه به واسطه توصیه عزیزاتی چون مسعود نقاش‌زاده، شاه‌حسینی و شهاب اسفندیاری در شورای عالی سینما این موضوع مطرح شده است. به هر حال اگر قرار است راهبردهای اساسی در این حوزه شکل گرفته و ما برنامه مدونی در این عرصه داشته باشیم، تاسیس اندیشکده در حوزه سینما امری ضروری است که امیدوارم در شورای عالی سینما این برنامه‌ریزی انجام شود.

خزاعی با گرامیداشت فرارسیدن سالروز شهادت حاج قاسم سلیمانی، تصریح کرد: بارها از خودم از سوال کردم که آیا ارزش داشت جان حاج قاسم عزیز فدای این انقلاب شود؟ آیا ارزش داشت باکری‌ها، شاطری‌ها، سید رضی‌ها جان خود را فدای انقلاب کنند؟ آیا ارزش داشت که خیلی از بچه‌های جنگ و کسانی که در عرصه انقلاب فعالیت می‌کنند جان‌شان را فدا کنند؟ به خودم پاسخ می‌دهم بله ارزش داشت که امروز آن‌ها و هنرمندانی چون ناصر طهماسب و دیگر هنرمندان عرصه سینما در همه بخش‌ها صدای ماندگار انقلاب باشند.

وی در بخش پایانی صحبت‌های خود گفت: به همه دوستانی که توسط دیکتاتور رسانه‌ای مورد هجمه قرار می‌گیرند تبریک می‌گویم که کاری کردید تا نام‌تان در جمهوری اسلامی باقی بماند. آن‌ها تلاش کردند که آنچه در انقلاب اسلامی ایران وجود دارد به زبان هنر به درستی تبیین شود و به دوستانی که در مسیر اشتباه قرار گرفتند می‌گویم ارزشی نداشت که صدای دیکتاتورهای غیر انقلابی باشید.

قدردانی از استاد پیشکسوت سینما

قدردانی از احمد ضابطی جهرمی مدرس و پژوهشگر پیشکسوت سینمای ایران بخش بعدی مراسم بود.

وی ضمن قدردانی از دست‌اندرکاران برگزاری این مراسم گفت: حضور در این جلسه برای من غنیمت بزرگی است. البته بنده در دوره دوم، مسئولیت دبیری علمی این رویداد موثر در سینما ایران را بر عهده داشتم و با این‌که جایزه گام‌های اول را بر می‌داشت اما همه فعالان عرصه پژوهش سینمای ایران نهایت تلاش خود را انجام دادند تا این رویداد به خوبی برگزار شود. امروز هم بسیار خوشحالم که جایزه به دوره ششم خود رسیده است.

این مدرس دانشگاه ادامه داد: این رویداد روحیه بسیار پویایی در بین پژوهشگران ایجاد کرده است. موضوعی که بنده از نزدیک در جریانش قرار دارم. این راه مسیر درستی است که از بابت استمرار آن بسیار خوشحالم. البته بنده حسب عمری که در سینما داشتم تجربه‌های زیادی را در این عرصه از سرگذراندم. اما یک چیزهایی است که در اثر گذر عمر پیش می‌آید این است که بدانید سینما فقط افراد خاص و منضبطی می‌خواهد و هر کسی شایسته تحصیل در آن نیست. این هنر یک هنر وارث است که وارث همه هنرها است. سینما یک ریاضت سخت است که هر کسی نباید به آن وارد شود. این هنر آرزوی بشر بوده که ما ایرانی‌ها در هنرهای قبلی‌مان این ذوق را نشان دادیم و ربطی هم به اختراع لومیر ندارد. این یک تفکر بصری است که ما ایرانی‌ها این تفکر بصری را بسیار با کیفیت داشتیم.

انتقاد وزیر ارشاد از نظارت در شبکه نمایش خانگی

محمد مهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در آیین پایانی ششمین جایزه پژوهش سال سینمای ایران، ضمن قدردانی از دست‌اندرکاران برگزاری این رویداد توضیح داد: بسیار خوشحالم که امروز شاهد برگزاری مراسمی با موضوع پژوهش در سینمای ایران هستیم که در آن قرار است که از استاد احمدضابطی جهرمی قدردانی شود. چرا که به اعتقاد من همین آیین پاسداشت می‌تواند بهانه خوبی برای برگزاری مراسمی باشد که دربرگیرنده اهمیت فراوانی است.

وی با اشاره به اهمیت موضوع پژوهش در سینمای ایران گفت: امروزه با وجود تحلیل‌های بسیار متفاوتی که با گسترش فضای مجازی وجود دارد، عده‌ای بر این باورند که صنعت سینما رو به افول و ضعف است؛ شرایطی که موضوع کرونا این بحث را جدی‌تر و به نوعی موجب تعطیلی بخش اعظمی از سینما شد. اما امروز واقعیت نشان داده که صنعت سینما زنده است و ما شاهد این هستیم که هر سال بر تعداد سینماها افزوده می‌شود. به همت همه همکاران من در بخش‌های مختلف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که کار را با ۵۷۰ سینما آغاز کردند، امروز شاهد میزبانی ۹۰۰ سالن سینما هستیم که نشان‌دهنده رونق این حوزه است.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: امروز سینمای ایران، چه کسی دوست داشته باشد یا نداشته باشد، به شدت مورد توجه قرار گرفته است و ما شاهد هزار میلیاردی‌شدن و ۳۰ میلیونی‌شدن تعداد بینندگان هستیم. پس لازم است تا در چنین جمعی سوالات اصلی را مطرح کنیم و در عرصه پژوهش به این موضوعات مهم بپردازیم. چرا که ارتباط بین دانشگاه، پژوهش در حوزه‌های مرتبط با هنر امری لازم و ضروری است که می‌بایست هرچه مستحکم تر تقویب شود. این نگاه نیازمند تقویت است چون باید به پرسش‌های مهمی در حوزه آینده سینمای ایران پاسخ داد. شرایطی که چنین نشست‌هایی باید نظر بر رفع مسایل باشد.

اسماعیلی تصریح کرد: من سالها است از برخی از دوستان می‌شنونم که وضعیت سینمای ایران خوب نیست. شرایطی که موجب بیان انتقاداتی شده که چرا به طور مثال اقبال مردم از سینمای کمدی بیشتر شده است. موضوعات مهمی که می‌تواند در همین حوزه پژوهش به آن‌ها پاسخ داده شود. اما به این نکته هم باید توجه کرد که امروز یک فیلم پویانمایی که نه طنز است و نه سیاه‌نمایی کرده به فروشی بالغ بر ۵۰ میلیارد تومان دست پیدا کرده است؛ موضوعی که می‌بایست در حوزه پژوهش سینما مورد توجه باشد.

وی افزود: درباره حقوق مخاطبان هم قرار بود که در جلسه شورای عالی سینما روی این موضوع که مخاطبان چه حقوقی در سینمای ایران دارند بررسی‌هایی صورت گیرد. بررسی‌هایی که متاثر از آخرین دستاوردهای علمی و شرایطی که امروزه با شبکه نمایش خانگی مواجه هستیم، منجر به تغییرات در نظام تنظیم‌گری سینما شود. امروز نمایش خانگی بخش مهمی از سینما است که در حوزه مرکز تنظیم‌گری ما نسبت به آن انتقاد و اختلاف دیدگاه داریم. شرایطی که از آن حواشی هم بروز می‌کند. در این حوزه اکنون انتقاداتی برای برخی از سریال‌ها و فلیم‌های به نمایش درآمده وجود دارند که موضوعاتی چون تزلزل ارزش‌های خانواده و خشونت را مطرح می‌کند. موضوعاتی که باید توسط همین پژوهشگران عرصه سینما روی آن تمرکز بیشتری شود تا بتوانیم درباره آن به جمع‌بندی برسیم.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در بخش دیگری از صحبت‌های خود تصریح کرد: ما امروز در حوزه توزیع فیلم‌ها و سریال‌های تلویزیونی خارجی در سکوهای عرضه، عدد و رقم دقیقی نداریم. شرایطی که موجب شده بسیاری از محصولات این عرصه با دوبله و دیگر موارد به راحتی در دسترس مخاطبان کودک و نوجوان قرار گرفته و آن‌ها را در معرض خطرات فرهنگی زیادی قرار دهد. حال این سوال پیش می‌آید؛ آیا نظارت پسینی جواب می‌دهد؟ ما قطعا در سازمان سینمایی به دنبال ساز و کارهای جدیدی هستیم تا بتوانیم در حوزه نمایش خانگی و سریال‌های خارجی شرایطی را فراهم کنیم تا سازمان سینمایی نظارت داشته باشد چرا که وضعیت موجود مورد رضایت ما نیست. ما موظفیم همان‌طور که در رونق سینما تلاش کنیم به ضعف‌ها و آسیب‌ها نیز توجه بیشتری داشته باشیم و چه بهتر که جمع حاضر در حوزه‌های پژوهشی به ما راه‌حل ارایه کنند.

در ادامه این مراسم، اسامی برگزیدگان ششمین جایزه پژوهش سال سینمای ایران بدین شرح اعلام شد:

*بخش پایان‌نامه

لوح تقدیر بخش پایان‌نامه دکترا به همراه هدیه نقدی به الهه کسمایی مولف پایان‌نامه «فرهنگ فیلم‌های پایان‌نامه دانشکده سینما (چهاردهه سینمای آنالوگ)» اهدا شد.

لوح سپاس و تندیس پایان‌نامه برگزیده کارشناسی ارشد به همراه هدیه نقدی به امین یوسفی مولف پایان‌نامه «نظارت بر فیلم‌های سینمایی از منظر حقوق بشر»، به خاطر اهمیت حقوق مخاطب در سینمای ایران و ضرورت پرداختن به پژوهش‌های دانشگاهی با موضوع حقوق معنوی مخاطب اهدا شد.

لوح تقدیر بخش پایان‌نامه کارشناسی ارشد به همراه هدیه نقدی به محمد سعید جوبند مولایی مولف پایان‌نامه «گونه‌شناسی کاراکترهای فیلم‌های کمدی سینمای دفاع مقدس با استفاده از تیپ‌های شخصیتی پیشنهادی اسکات سدینا (مطالعه موردی فیلم‌های لیلی با من است، گاهی به آسمان نگاه کن، اخراجی‌های ۱ و ۲ و ضد گلوله) اهدا شد.

لوح تقدیر بخش پایان‌نامه کارشناسی ارشد به همراه هدیه نقدی به لیلا ناصربخت مولف پایان‌نامه «بررسی زیبایی شناسانه تصاویر رویا و خاطره در سینمای پس از انقلاب اسلامی» اهدا شد.

*بخش مقاله

لوح سپاس و تندیس مقاله برگزیده به همراه هدیه نقدی به علی اوصانلو و علی شیخ مهدی نویسندگان مقاله «تحلیل نحوه بازنمایی معماری و شهرسازی ایرانی-اسلامی در فیلم‌های سینمایی ایران با رویکرد نظریات استوارت هال» به‌خاطر انسجام در شاکله مقاله و استفاده از منابع معتبر و انطباق با اولویت‌های موضوعی جایزه پژوهش سینمایی سال اهدا شد.

لوح تقدیر بخش مقاله به همراه هدیه نقدی به کرم حبیب‌پورگتایی به خاطر مقاله «بررسی نقش سینمای ایران در تغییر شاخص‌های توسعه اجتماعی» اهدا شد.

لوح تقدیر بخش مقاله به همراه هدیه نقدی به مصطفی دری و نواب حضرتی، نویسندگان «مجموعه مقالات فقه در سینما» اهدا شد.

*بخش پژوهش

لوح سپاس و تندیس پژوهش برگزیده به همراه هدیه نقدی به سیاوش صلواتیان مولف پژوهش «آسیب‌شناسی سیستم نظارت در سینمای ایران با رویکرد نگاشت نهادی و ارائه پیشنهادی اصلاحی» به‌خاطر روشمندی، هدفمندی و سودمندی برای سینمای ایران اهدا شد.

لوح تقدیر به همراه هدیه نقدی به فروزنده جعفرزاده مولف پژوهش «روند تحول مسایل و مشکلات مرتبط با گسست نسلی در ایران، در فیلم‌های سینمایی ۴۰ سال گذشته» اهدا شد.

لوح تقدیر به همراه هدیه نقدی به مجید کیانیان مولف پژوهش «تحلیل تحولات فنی صدا و تصویر در صنعت سینمایی دیجیتال جهان (از آغاز تا تحولات پیش روی)، به سوی راهبرهای اجرایی در سینمای ایران» اهدا شد.

*بخش طرح‌نامه (پروپوزال)

لوح سپاس و تندیس این بخش به همراه هدیه نقدی به سارا مومنی نویسنده طرح‌نامه «تدوین راهبردهای رسانه‌ای مبتنی بر تحلیل تصویر خانواده ایرانی در سینمای ایران» اهدا شد.

*بخش جنبی

لوح تقدیر بخش جنبی به همراه هدیه نقدی به علی نقی طاهری، به‌خاطر مجموعه فعالیت‌ها در حوزه پژوهش‌های سینمای بومی استان خوزستان و پژوهش «سیاه، سفید، خاکستری، روایت خوزستان در سینمای ایران» اهدا شد.

لوح تقدیر بخش جنبی به همراه هدیه نقدی به پانته‌آ خاموشی اصفهانی و زهره فتحی، به‌خاطر مجموعه فعالیت‌های پژوهشی در حوزه سینما و تالیف مجموعه کتاب‌های «بانوان سینماگر ایران» اهدا شد.

حسن بلخاری قهی، محمدرضا حسنایی، مجید شاه‌حسینی، رامتین شهبازی، توحید محرمی، مسعود نقاش‌زاده، بهمن نامور مطلق، از اساتید حوزه سینما و فرهنگ و هنر داوری آثار رسیده به ششمین دوره جایزه پژوهش سال سینمای ایران را بر عهده داشتند.

پخش فیلم‌هایی از حضور رهبر معظم انقلاب اسلامی در پشت صحنه فیلم سینمایی «محمد رسول‌الله (ص)» و تاکید ایشان بر انجام فعالیت‌های پژوهشی مستمر در جریان فعالیت‌های فرهنگی هنری کشور، پخش نماهنگی از معرفی شورای علمی و شورای سیاستگذاری جایزه پژوهش سال سینمای ایران، پخش نماهنگی از برخی فیلم‌های برگزیده سینمای ایران در سال‌های مختلف، پخش نماهنگی از گفت‌وگو با برخی از پژوهشگران برگزیده حوزه سینما پیرامون ضرورت حوزه پژوهش در سینما، شعرخوانی نغمه مستشارنظامی به مناسبت سالروز شهادت شهید حاج قاسم سلیمانی، شهادت شهید سیدرضی موسوی و سالروز میلاد حضرت فاطمه زهرا (س)، از جمله بخش‌های مختلف این مراسم بود.