به گزارش آوای ایرانیان، جلسه نقد و بررسی آلبوم موسیقی «ماندالای درون» به آهنگسازی و نوازندگی سام اصفهانی جمعه ششم آذر با حضور تعدادی از نوازندگان و آهنگسازان صاحب نام از جمله فردین خلعتبری، هومان اسعدی، کارن کیهانی، بهنام ابوالقاسم و مانی جعفرزاده در فروشگاه شهر کتاب مرکزی برگزار شد.

عده‌ای معتقدند پیانوی ایرانی، حرفی برای گفتن ندارد

بهنام ابوالقاسم نوازنده پیانو و سرپرست آنسامبل «ذاستا» در ابتدای این جلسه گفت: من اولین اجرای صحنه‌ای قطعات این آلبوم را را داشته‌ام و به خاطر دوستی‌ای که با سام دارم، شاهد تولد تک تک قطعات این آلبوم بوده‌ام. نکته‌ای که باید درباره «ماندالای درون» به آن اشاره کنم، این است که همواره یک تقسیم‌بندی با عنوان پیانوی ایرانی و پیانوی کلاسیک وجود داشته است. عده‌ای معتقدند پیانوی ایرانی، حرفی برای گفتن ندارد و گفتگو‌های دیگری که ریشه همه آن‌ها به ورود پیانو به ایران بازمی‌گردد. اما این ثر نشان می‌دهد باید از انتشار تجربه‌های شخصی در بین نسل جدید آهنگسازان خوشحال باشیم که در عین پرداختن به موسیقی سرزمین‌شان، تحقیق زیادی انجام داده‌اند و به دنبال تلاقی یافته‌های‌شان با آموخته‌های‌شان هستند.

وی افزود: انتشار آلبوم «ماندالای درون» را به فال نیک می‌گیرم و شخصا امیدوارم این کار تداوم داشته باشد و برای ساز پیانو، قطعات بیشتری نوشته و اجرا شود تا ما به عنوان نوازنده، بیشتر اجرا کنیم و قدم بزرگ‌تری برای شناساندن این ساز به مخاطبان برداریم.

استفاده مناسب از مقام های موسیقی ایرانی

هومان اسعدی منتقد و دبیر دهمین جشنواره موسیقی جوان نیز با اشاره به اینکه در ماندالای درون، کار یکدستی ارائه شده، اظهار داشت: عنوان این مجموعه، به نوعی فضای کلی اثر را بیان می‌کند و باید بگویم که در این آلبوم، از موسیقی سنتی ایرانی و به خصوص مقام‌های موسیقی ایرانی به خوبی استفاده شده است.

وی درباره پانارامای نهفت، الوند و ماهور در این آلبوم توضیح داد و گفت: پانارامای الوند مربوط به مقامات مجلسی منطقه گوران است و تم اصلی آن، نمای کمانی دارد. پانارامای «نهفت» نیز، گردش نغمات خاصی را دارد و این موتیف همواره دستمایه پردازش‌های مختلف قرار گرفته، ضمن اینکه پانارامای ماهور نیز براساس درآمد ماهور بنا شده است.

مخاطبان عادی موسیقی توجه داشته باشند

مانی جعفرزاده آهنگساز و منتقد نیز در این نشست نقد و بررسی گفت: درباره موارد فنی اثر صحبت نمی‌کنم اما یک مقدمه می‌گویم که درباره شناخت این اثر راهگشاست. به یاد دارم اواخر دهه ۶۰ در سینمای ایران، فیلم‌های تولید می‌شد که اساسا کارکرد جشنواره‌ای داشت یعنی ایده، ارتباط با مخاطب ایرانی یا کارکرد در فرهنگ ایرانی نبود. بنابراین طبیعی بود که یک سری فیلم جشنواره‌ای روشنفکری داشتیم که ایرانی‌ها نمی‌دیدند و یک سری فیلم دیگر داشتیم که مردم می‌دیدند اما قابل ارائه در محفل‌های جشنواره‌ای و بین‌المللی نبود.

وی افزود: این اتفاق در دهه ۸۰ برای موسیقی هم افتاد اما حالا آلبومی همانند ماندالای درون نشان داد که می‌تواند این خلاء را در موسیقی جبران کند. نسل جدید متوجه شده که ناگزیریم موسیقی‌ای تولید کنیم که در عین غنایی که دارد، قابل ارائه به مردم و فرهنگ ایرانی است. بنابراین معتقدم این اثر از این منظر، یک آلبوم شنیدنی است چه برای آنها که موزیسین هستند و چه برای آنها که مخاطب عادی موسیقی‌اند.

به مخاطب کد نمی دهم

حمیدرضا دیبازر مدرس دانشگاه و آهنگساز هم با بیان اینکه  جلسات رونمایی و بحث و نقد، به هنرمندان کمک می‌کند تا نظرات مختلف را درباره کارشان بشنوند، گفت: من تلاش می‌کنم درباره این اثر که در آستانه تولد است، به مخاطب کد ندهم که آزادی شنیداری‌اش از دست برود بنابراین فقط این را می‌گویم که سام اصفهانی اثر خوبی را باوجود همه محدودیت‌هایی که وجود دارد، منتشر کرده است.

وی ادامه داد: متاسفانه آهنگسازان نمی‌توانند طیف وسیع و گسترده‌ای از مخاطب را به خود جذب کنند چون ابزار این کار، رسانه است و ما این رسانه را نداریم. ولی خوشبختانه، در دو دهه گذشته دانشگاه‌ها کسانی را تربیت کرده‌اند که از موسیقی توقع زیادی دارند. آقای اصفهانی از این ترم، از شاگردان من هستند و حالا برایم جالب است که بدانم با توجه به اطرافیان‌شان و ارتباطی که با استاتید در دانشگاه دارند و تجربه یک فضای نوین، اثر بعدی‌شان چگونه خواهد بود و همه اینها چه تاثیری بر ایشان و کار حرفه‌ای‌شان می‌گذارد.

دیبازر اضافه کرد: صدای رکورد پیانو در این آلبوم خیلی خوب ضبط شده و این، نکته مثبت آلبوم است. امیدوارم خوب شنیده شود و بازخورد هم داشته باشد چون اگر موزیسین از کارشان بازخورد نگیرد، در یک توهم می‌ماند و این بدترین اتفاق برای یک موزیسین است. بنابراین خواهش می‌کنم صمیمانه نظرات مثبت و منفی‌تان را به سام اصفهانی منتقل کنید.

دوست داشتم با آهنگ های این آلبوم آواز بخوانم

فردین خلعتبری آهنگساز چندین پروژه موسیقایی در حوزه های مختلف سینما و تئاتر نیز در این نشست گفت: خوشحالم موسیقی این ظرفیت را دارد که یک جمعیت فرهنگی را در یک مکان جمع کند. البته باید به این نکته هم اشاره کنم که در کشور ما به هرآنچه که نو باشد، تهمت التقاط می‌زنند در حالی که اندیشه‌ها و رویکردهای نو باعث توسعه می‌شوند، به ویژه اینکه ایران، پلی بوده که افراد مختلف خواسته‌اند در دوره‌های متفاوت، مختلف عمل کنند و خلاقیت را تجربه کنند به همین دلیل هم به خیلی‌ها گفته شده آنچه تولید کرده‌اند، التقاطی است. به هر حال در شنیدن موسیقی‌ای که آقای اصفهانی ساخته، موسیقی نواحی را کمتر حس کردم ولی این نکته واضح است که این موسیقی برای سرزمین ما و مردم ما آشناست حتی در بخش‌هایی مثل خواننده یک موسیقی ایرانی که فضای ایرانی را تجربه کرده، تصمیم گرفتم روی آهنگ، آواز بخوانم  و تجربه این فضای شعر و موسیقی در آلبوم ماندالای درون برایم لذت بخش بود.

رسالت ارتباط با مخاطب عام برعهده موزیسین‌های پاپ است

کارن کیهانی، دیگر میهمان این برنامه درباره اثر گفت: من برعکس دیگر دوستان فکر می‌کنم که اتفاقا خیال‌مان از اینکه کسی این نوع موسیقی را گوش کند، راحت است. من  معتقدم  رسالت ارتباط با مخاطب عام برعهده موزیسین‌های پاپ است و آنهایند که باید سلیقه مخاطب را بهبود ببخشند و توقع مردم را بالا ببرند.

وی افزود: به نظرم همان‌طور که اعتبار یک کتابفروشی، به کتاب‌های آموزشی یا روان‌شناسی عامه‌پسند نیست، اعتبار موسیقی هم به آثار درجه پایین پیوند نخورده است اما درباره این آلبوم باید بگویم که اولین نکته‌ای که پس از شنیدن کار به آن رسیدم، این بود که سام تصمیم نگرفته این نوع موسیقی را بنوازد بلکه برخاسته از یک میل و اشتیاق طبیعی و درونی بوده است هرچند که شخصا انتظار کنتراست بیشتری از این آلبوم داشتم.

ماندالا و کاربرد آن در روان شناسی نوین

سام اصفهانی، نوازنده این اثر نیز در پایان این برنامه با تشکر از همه کسانی که در امر ساخت و اجرای قطعات او را یاری کرده بودند، گفت: ماندالای درون، صدای درونی و شخصی من است و آن را به پدرم تقدیم می‌کنم.

وی همچنین درباره انتخاب این واژه برای آلبوم خود اظهار داشت: ماندالا، یک واژه ژرف است و در هر مکتب و مذهبی، از نقوش اسلامی – ایرانی تا روان‌شناسی نوین کاربرد دارد. آنچه مرا واداشت تا از این واژه استفاده کنم اطلاعاتی بود که از یونگ گرفته‌ام. می‌دانم لابه لای هر ماندالایی، چیزهای زیادی برای شناختن وجود دارد و همه آدم‌های روی زمین، این ماندالا را دارند و باید بگردند تا آن را پیدا کنند.