در مراسمی رونمایی از پوستر پانزدهمین دوره جایزه ادبی جلال که برگزار شد، علیرمضانی؛ مدیرعامل خانه کتاب وادبیات ایران با اشاره به آمار و ارقام درباره آثار رسیده به این جشنواره، صحبت‌های امیدبخشی کرد و از رشد کتاب‌های رسیده به دبیرخانه خبر داد.

رمضانی با اشاره به اینکه حوزه ادبیات همچنان عمومی‌ترین و پرطرفدارترین حوزه نشر کشور است، از اختصاص داشتن رده نخست آمار یک میلیون و ۷۰۰ هزار عنوان کتاب منتشر شده برای در ادبیات خبر داد.

• کتاب «سلام بچه‌ها» رونمایی شد

مدیرعامل خانه کتاب وادبیات ایران، در ادامه آماری هم از وضعیت آثار رسیده به دبیرخانه پانزدهمین دوره جایزه ادبی جلال آل احمد داد و با اشاره به اینکه دبیرخانه این دوره ازجایزه از اول خرداد گذشته آغازبه‌کارکرده، گفت: فراخوان جایزه، اول شهریور ماه منتشر شد و ارسال آثار تاپایان مهر ماه ادامه داشت.

براساس آماری که وی در نشست یاد شده ارائه داد، بعد از پایان مهلت ارسال کتابها، درمجموع ۲۶۷۶ اثربه دبیرخانه رسیده است که در گروه رمان و داستان بلند ۱۵۰۸ عنوان، در گروه مجموعه داستان کوتاه ۴۰۱ عنوان، در گروه مستندنگاری ۶۹۰ عنوان و در گروه نقد ادبی ۷۷ عنوان، به دبیرخانه رسیده است.

رشد ۹۱ درصدی مستندنگاری

علی رمضانی همچنین اظهارکرد: درمجموع آثار رسیده به دبیرخانه این دوره از جایزه ادبی جلال، ۵۶ درصد رمان و داستان بلند، ۱۵ درصد مجموعه داستان کوتاه، ۲۶ درصد مستندنگاری و ۳ درصد نیز نقد ادبی بودند. همچنین میزان آثار رسیده به دبیرخانه نسبت به دوره قبل ۷۴ درصد رشد داشته که بیشترین میزان افزایش مربوط به گروه مستندنگاری با ۹۱ درصد است.

به‌هرحال اگرچه رشد آمار کتاب‌های ارسال شده به دبیرخانه جایزه جلال، خبر خوب و خوشحال کننده‌ای است اما برای این که تصویر روشن‌تری از وضعیت نشر کتاب در حوزه داستان و ناداستان داشته باشیم، لازم است دوره‌های گذشته جایزه را هم مرور کنیم. ممکن است این شائبه به ذهن برسد که این افزایش ۷۴ درصدی نسبت به سال گذشته و دوره پیشین جایزه اتفاق افتاده است و به همین دلیل نشان دهنده واقعیت فضای نشر در کشور نیست.

دوره گذشته جایزه جلال آل احمد یعنی دوره چهاردهم، دوره‌ای بود که صنعت نشر در اوج بحران کرونا قرار داشت و آمار انتشار کتاب در همه حوزه‌ها، به شدت نزولی شده بود. سال گذشته ۱۵۷۹ اثر به دبیرخانه جشنواره رسید که شامل ۹۰۹ عنوان اثر دربخش داستان بلند و رمان، ۲۶۰ عنوان در بخش داستان کوتاه، ۳۶۱ اثر در بخش مستندنگاری و ۴۹ اثر دربخش نقد ادبی در این دوره ازجایزه بودند.

البته اگر یک دوره بازهم به گذشته این رویداد مهم ادبی یعنی دوره سیزدهم برگردیم تصویری دقیق‌تر از وضعیت نشر ایران خواهیم داشت چون براساس آمارهای رسمی منتشر شده مرتبط با دوره مورد نظر  در آن دوره که در سال ۱۳۹۹ و با تاخیری یک ماهه برگزار شد،  ۸۲۰ اثر در حوزه رمان و داستان بلند، ۲۴۲ اثر در حوزه داستان کوتاه، ۷۶  اثردرحوزه نقد ادبی و ۴۷۴ اثردرحوزه مستندنگاری به این جایزه ادبی رسیده بود.

سایه سنگین ترجمه در صنعت نشر

بنابراین بررسی این آمارها نشان می‌دهد که کتاب‌های منتشر شده در حوزه‌های رمان، داستان بلند و مستندنگاری در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال ۱۳۹۸ ( که کتاب‌های منتشر شده در این سال‌ها در دوره‌های پانزدهم و سیزدهم داوری شده و می‌شوند) شاهد رشد ملموسی بوده و تنها در حوزه نقد ادبی شاهد این رشد نیستیم که با توجه به ماهیت کتاب‌های این حوزه که کتاب‌های پژوهشی را شامل می‌شوند، رشد اندک آمار در این بخش، تاحدودی طبیعی است.

 به عبارت دیگر می‌توان گفت انتشار کتاب داستان و ناداستان در سال ۱۴۰۰ اندک اندک از زیر بار سنگین کرونا خارج شده و به وضعیت طبیعی خود نزدیک می‌شود؛ اگرچه هنوز هم تحت تاثیر عوامل تهدیدکننده‌ای از جمله افزایش آمار کتاب‌های ترجمه‌ای در بازار نشر ایران قرار دارد.