آخرین خبر

سازشناسی //16- کاربرد “نی” در جنگ های صلیبی و آرامش گوسفندان! + عکس

آوای ایرانیان: بنا بر تصویب اعضای شورای سیاست گذاری “آوای ایرانیان” ، سلسله مقالات پژوهشی “سازشناسی” به عنوان یکی از جامع ترین و کامل ترین مباحث در خصوص “سازشناسی” و تاریخچه سارها در چندین قسمت برای استفاده بهینه برای دانشجویان رشته های موسیقایی و همچنین هنرجویان و علاقه مندان به هنر  موسیقی توسط گروه گردآونده آوای ایرانیان منتشر میشود.
شورای سیاست گذاری این مجموعه امیدوار است که این مقالات که با همت گروه گردآوردنده  “آوای ایرانیان” در استان فارس به سرپرستی دکتر جهاندار مهرافشا سایت های معتبر جمع آوری شده مورد استفاده بهینه مخاطبان قرار گیرد.

انواع مختلف نی

در متون موسیقایی ایران با افزودن واژه دیگری به نای تشخص می یابد. مثل : نای هفت بند، نای انبان (خیک نای) نای ترکی- سورنای، نای چارو، نای سرغین، نای طنبور، نای مضاعف، کرنای جنگ (نای نبرد) نای داود، نای شاه، نای منصور، سیاه نای، نای سرهنگ شهریاری، شاه نای (نای شاه) سپید نای و….

در این که ایرانیان حق دارند این ساز را از آن خود و اختراع خود بدانند تردیدی نیست، « ابن خردادبه» می نویسد: « آنگاه چوپانان و کردان یک قسم ساز دهنی ساختند که با آن سوت می زدند وقتی گوسفندان ایشان پراکنده می شدند سوت می زدند و گوسفندان را تجمع می نمودند.» هم او می گویند: « ایرانیان برای همراهی بربط ها، نای را بر گزیدند و برای تنبورها « دویانی» و برای طبل ها، سرنای و برای جنگ، سنج را».و

نویسندگان یونانی اختراع نای را به مردم آسیا نسبت داده اند زیرا آثار باقی مانده از نخستین آثار کهن (در خرابه های آشور) بازگو کننده ی اختراع نای، دونای و چند نای است که به روایت متون یونانی این سازها، ابتدا از آسیا به اروپا رفته و کم کم به صورت فلوت و اقسام آن در آمده است.

فردوسی هزار سال پیش نی را در شاهنامه یادکرده که یکی از آلات موسیقی ایرانیان بوده است. « دف و چنگ و نی را هم آواز کرد». یا

همه شهر ز آوای هندی درای

ز نالیدن بربط و چنگ نای

نی در طی جنگهای صلیبی (بین اعراب و مسلمان اروپائیان مسیحی) به اروپا برده شد و همانگونه که اشاره شد، اروپائیان آن را تکامل داده، فلوت نامگذاری کرده اند.

نی در دوره ی اسلامی نیز جزء آلات موسیقی بوده است و به خاطر صدای ملکوتی و روحانی اش بیشتر از دیگر آلات بادی مورد توجه قرار می گیرد و این توجه در مجامع متصوفه و عرفا تجلی بیشتری پیدا می کند.

« ابن خلدون» درباره ی بحر هزج نوشته است: ……. و بیشتر اشعار عربها بحر خفیف بود که آن را در رقص بکار می بردند، و با دف و مزمار (نی) راه می رفتند که مایه  ی تحرک و هیجان و سبک روحی می باشدو تازیان آن را هزج نامیدند.

در عصر عباسیان نیز نی جزء آلات موسیقی بوده چنانکه مسعودی می نویسد: « در حرمسراهای هارون الرشید دو هزار کنیزک بود، هارون در باغ، کنیزان را صف بندی می کرد، به طوری که گروه عود نوازان، دف نوازان و نی نوازان جداگانه دسته بندی می شدند و به خواندن و نواختن می پرداختند».

در غارهای مانوی، نقاشی هایی وجود دارد که در این نقاشی ها، سازهایی چون دف، بربط و نی به روشنی نمایان است.

امروزه در نواحی مختلف ایران، مخصوصاً در موسیقی محلی انواع نی نواخته می شود از جمله : در شمال خراسان یکی از آلات موسیقی محلی است که ساز چوپانان آنجاست و همچنین در جشن ها و سوگ ها مورد استفاده قرار می گیرد و مقاله های گوسفند چرانی و فریاد کوهستان توسط نی اجرا می گردد.

در سازهای مردم گیلان نیز از سرنا، کمانچه و نی سخن به میان آمده است.

در موسیقی ترکمن صحرا که به شکل های مختلف اجرا می شود، یکی از آنها « چوپانی خوانی» است. « چوپانی خوانی» موسیقی تغزلی ترکمن صحرا به شمار می رود.

در این شیوه چوپانان درکنار گوسفندان خود « نی » می نوازند و در مرغزارها با خواندن نغمه های دلپذیر و غزلیاتی که بیانگر روزگاران سختخ و در بدری شان است رهگذران را به سوی خود جلب می کنند.

ادامه دارد….

برچسب ها

ممکن است به این موارد نیز علاقه مند باشید:

0 دیدگاه در “سازشناسی //۱۶- کاربرد “نی” در جنگ های صلیبی و آرامش گوسفندان! + عکس”

پاسخ دهید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

ویدئو

مشترک خبرنامه شوید

برای دریافت آخرین مطالب سایت در ایمیل خود عضو خبرنامه شوید